گراند هتل، قدیمیترین هتل ایران
گراند هتل قدیمیترین هتل ایران و از آثار معماری اواخر دوره قاجاریه است. این هتل به دست یک مهاجر قفقازی به نام باقر خان به مساحت ۱۳۰۰ متر مربع در خیابان لالهزار جنوبی جنب کوچه ملی یا کوچه باربد کنونی ساخته شد. الگوی پذیرایی در این هتل، از روش پذیرایی در هتلهای اروپایی الهام گرفته شده بود.
گراند هتل در خیابان لالهزار تهران، محل اجرای نمایشنامههای میرزاده عشقی، شعرخوانیهای عارف قزوینی و اجراهای قمرالملوک وزیری و روحانگیز بود. پیش از گراند هتل، اتباع خارجی که به ایران سفر میکردند، جهت اقامت به سفارتخانههای کشور متبوع خود میرفتند یا به بعضی از خانههای شمال تهران که به پانسیون تبدیل شده بودند، مراجعه میکردند.
امکانات گراند هتل
گراند هتل اولین هتل مدرن و پیشرفته زمان قاجار بود که هر موقع میهمان ویژه و مشهوری به تهران سفر میکرد، برای اقامتشان این هتل در نظر گرفته میشد. این هتل دارای 25 اتاق و یک سالن نمایش 600 نفری بود که به محلی برای رفت و آمد اشراف تبدیل شده بود. جالب است بدانید که در آن زمان با وجود اینکه در تهران لوله کشی آب و دستگاه تصفیه آب راهاندازی نشده بود، گراند هتل به وسیله مخزن آب برای رفاه حال مسافران توسط لولهکشیهای کوتاه به اتاقها و حمامهای هتل آب گرم میرساند که این آب به درخواست میهمانان با هزینه بالا در لولهی اتاقها جریان پیدا میکرد. یک سالن بسیار بزرگ در این هتل وجود داشت که برای برنامههای هنری و ناهار خوری مورد استفاده قرار میگرفت که بعدها به عنوان سینما و سالن بالماسکه نیز از آن استفاده میشد. در آن زمان در سالن بزرگ هتل حضور همزمان مرد و زن رایج نبود و سینما شبهای به خصوصی را برای فروش بلیط به خانمها اختصاص داده بود که پس از آن بالکن سینما را برای خانمها و پایین را برای آقایان در نظر گرفتند.
گراند هتل تا پایان دوره پهلوی اول اعتبار خود را حفظ کرد، تا نیمههای دوره محمدرضاشاه به کار خود ادامه داد و بعد از رونق آن کاسته و تعطیل گردید. علی حاتمی که مدل این هتل را چند کیلومتر دورتر از تهران ساخت، دوباره نامش را بر سر زبانها انداخت ولی دیگر کسی از خود گراند هتل سراغی نگرفت.
امروزه این عمارت تاریخی در قبضه فروشندگان لوازم الکتریکی است که چند سالی است جانشین خیاطان و تریکوبافان در این ساختمان شدهاند. آجرکاریهای ظریف هتل یکسر زیر سیمان رفته و بالکنهایش از لوازم برق ساختمان انباشته شدهاست. فروشندگان میان کف و سقف بلند اتاقها، تاق زده و مغازه را دوبلکس کردهاند. دیوارهای رو به راهرو را نیز برداشتهاند و درهای قدی شیشهای گذاشتهاند. حیاط داخلی گراند هتل که یک زمان برای خودش باغچه مصفایی بود، اینک بارانداز کالا است.