برج باغ های مسکونی معروف در دنیا و ایران
فلسفه پیدایش برج باغ
از دیرباز پیوند انسان با طبیعت پیوندی ناگسستنی بوده است. ابتداییترین جوامع بشری پیرامون رودخانهها و در بستر طبیعت شکل گرفتهاند تا پاسخگوی نیازهای متنوع جسمانی و روانی انسان باشند. به مرور زمان و با شکل گیری شهرها ارتباط مابین انسان و طبیعت کمتر شده است که عوارضی مانند افسردگی و بیماریهای ناشی از آن را برای انسانها بدنبال داشت.
سپس با افزایش تراکم شهرها و از بین رفتن درختان و پوششهای گیاهی به وسیله انسانها و ساخت ساختمانهای بلند مرتبه بجای آن، ایده باغهای عمودی شکل گرفت تا ضمن افزایش زیبایی بصری شهرها، سرانه فضای سبز شهری نیز جهت کاهش آلودگی هوا و ... ارتقا یابد. برج باغ به عنوان یک راه حل تقریبا نو میتواند فضای سبز مرکز شهر را حفظ کرده و به عنوان فضای اجتماعی برای شهروندان باشد.
موارد استفاده از برج باغ ها
موارد استفاده از برج باغ ها بسیار متنوع است. این برجهای لوکس و برند میتوانند به عنوان پارکهای عمودی در مرکز شهر، خانه گیاهان، زیستگاه پرندگان و همچنین فضای اجتماعی برای زندگی باشند. بهترین برجها در جهان امروزی میبایست پاسخگوی نیازهای متنوع ساکنان خود باشند. لذا برج باغ میتواند به عنوان یک مرکز تجاری و تفریحی عمل کند. در برج باغ میتوانید مغازههایی مانند مغازههای محلی، رستورانها، کافهها و سینماها را ببینید.
برج باغ به دلیل طراحی خاص خود میتواند به عنوان نماد شهری نیز عمل کند. طراحی و کاربردهای برج باغ به گونهای است که این برجها به نماد شهری تبدیل شده و زیبایی شهر را افزایش میدهد. گردشگرانی که به شهر سفر میکنند میتوانند از دیدن معروفترین و شیکترین برجها و زیبایی آنها لذت ببرند. با توجه به کاربردهای فراوان برج باغ میتوان این راه حل را به عنوان راهکاری جدید و کارآمد برای حفظ فضای سبز شهرها پیشنهاد کرد. در برج باغ ها میتوان رویدادها و نمایشگاههای هنری و فرهنگی برگزار کرد و آن را تبدیل به مکانی محبوب برای عکاسی و عکاسان حرفهای تبدیل ساخت.
مفهوم جنگلهای شهری با استفاده از بامهای سبز و پوشش درختان، تلاشی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی است. این گونه ساختمانها شامل ساختمانهایی میشود که تمام نماهایشان پوشیده از پوشش گیاهی است و یا نماهایی با پوشش سبز (بامهای سبز) در تراس هایشان دارند. در برخی موارد، کل ساختمان پوشیده شده از پوشش گیاهی است و یک اکوسیستم زنده با گیاهان و حیوانات ، ایجاد می کنند. این نوآوری در طراحی، مرزهای بین طبیعت و بنای ساخته شده را محو می کند و یک رابطه هماهنگ بین این دو ایجاد می کند.
مزایای ساخت برج باغ
1. بهره وری انرژی
افزودن درختان به ساختمانها میتواند به کاهش نیاز به سیستمهای تهویه مطبوع و گرمایش کمک میکند و در نتیجه کربن کمتری ایجاد میشود. علاوه بر این، درختان دی اکسید کربن و سایر آلایندهها را جذب میکنند و به کاهش انتشار گازهای گلخانهای و بهبود کیفیت هوا کمک میکنند.
2. بهبود تغییر زیستی
انتخاب گیاهان در ترکیب مناسب میتواند منطقه شهری را برای حیات وحش جذابتر کند. این کیفیت به ویژه زمانی مفید است که فضای سبز برج باغها، محل لانه سازی بسیاری از پرندگان و پروانهها و تغذیه آنها باشد.
3. بهبود سلامت روان
آلودگی صوتی شهرها آسیب زیادی به سلامت روان شهروندان وارد میکند. طراحی ساختمانهایی با پوشش گیاهی درختان میتواند با جذب مقداری از اصوات پیرامونی، تا حدی به رفع این مشکل کمک کند. بسیاری از مطالعات ثابت میکنند که قرار گرفتن در معرض طبیعت میتواند استرس، نگرانی و استرس را کاهش دهد.
4. افزایش ارزش ملک
یکی از اصلیترین راههایی که ساختمانهای دارای درخت باعث افزایش ارزش ملک میشوند، جذابیت زیباییشناختی آنها است. افزودن فضای سبز و پوشش گیاهی به ساختمان میتواند سرمایه گذاری مفیدی جهت افزایش ارزش افزوده ساختمان باشد.
خصوصیات برج باغ ها
در طراحی برج باغ ها فضای محوطه پیرامونی برج نسبت به آپارتمانهای مسکونی و محوطهسازیهای معمول گستردهتر بوده و گاهی ساختمان برج از ابتدا در بستر یک باغ ساخته میشود. در طراحی نمای برج باغ، تراسهایی بزرگ با پوشش گیاهی طراحی شده و روف گاردن و تراس گاردنها (تراس باغها) همگی دارای پوشش گیاهی بوده و از درختان خاص و یا بومی نیز در طراحی و اجرای فضاهای یاد شده استفاده میشود و مانند سایر واحدهای مسکونی فضای سبز محدود به محیطهای مشاع مانند محوطه واحد مسکونی و یا روف گاردن نیست.
از فضای سبز متنوع مانند گلدانهای خاکی و باغچههای کوچک و گلخانههای خانگی تا قرار گیری دیوارهای سبز در جبهههای مناسب بنا استفاده میشود تا ضمن ارتباط مداوم ساکنین با طبیعت، از مزایای کنترل شرایط اقلیمی توسط جدارههای سبز نیز بهره کافی برده شود. در کاشت گیاهان نیز میتوان از دو روش کشت خاکی و کشت آبی (هیدروپونیک) استفاده کرد که با توجه به شرایط اقتصادی و اقلیمی هر پروژه، سیستم کشت مناسب توسط تیم طراحی و متخصصین فضای سبز، طراحی و اجرا میشود. ناگفته نماند که حرکت به سمت استفاده از آب خاکستری برج (پساب فاضلاب) در سیستم کشت آبی و همچنین استفاده از کمپوست زبالههای خانگی جهت تهیه کود مورد نیاز گیاهان، رویکردی مناسب در جهت دستیابی به معماری پایدار در برج باغها است.
طراحی برج باغ، به دنبال ایجاد یک محیط زندگی جذاب و ارتقاء کیفیت زندگی ساکنان است. این طراحی با تأکید بر نمای بیرونی آزاد از هر چهار جهت، فضای سبز شامل باغها، پارکها و فضاهای بازی، توجه به محیط زیست از طریق انتخاب گیاهان سازگار با محل، امکانات رفاهی از جمله استخر و سالن ورزشی، اجتناب از مواد و تکنولوژیهای ناقض اصول پایداری، ایمنی و اجرای سیستمهای ایمنی، تنوع در طراحی داخلی و ... امکانات جامع و هماهنگ با نیازهای مدرن را فراهم میکند. این رویکرد جامع در طراحی، به ارتقاء کیفیت زندگی و ایجاد یک محیط زیست متنوع و دلنشین برای ساکنان منجر میشود.
پیشینه ساخت برج باغ در تمدن بشری
باغهای معلق بابِل را میتوان جزو اولین برج باغهای تاریخ جهان به شمار آورد. از آنجایی که برخی از گیاهان باغ از دیوارهها معلق بودهاند، نام باغ معلق را برای این ابنیه شکوهمند برگزیدهاند. زمانی که در سال ۶۰۵ پیش از میلاد نبو پولاسار در گذشت، ولیعهد او «بختنصر» که داماد پادشاه ماد نیز بود بر تخت پادشاهی نشست. بختنصر علاوه بر کشورگشایی، بابِل را بزرگترین و با شکوهترین پایتخت جهان قدیم ساخته و معماری شهری را که پدرش پی ریزی کرده بود تکمیل نمود.
باغهای معلق بابل نیز که یونانیان آن را دومین اثر از عجایب هفتگانه دنیای قدیم میدانستند، به روایتی در دوران حکمرانی همین پادشاه ایجاد شدهاند. این بنا احتمالاً هدیهای از طرف بختنصر به همسر ایرانیاش امی تیس، دختر پادشاه ماد بود تا غیبتهای طولانی خود را نزد ملکه جبران کند و همچنین خاطرهی کوهستانهای پوشیده از جنگل وطنش ایران را برای همسرش زنده نگاه دارد. باغهای معلق بابِل تا زمان اسکندر نیز هنوز وجود داشته، اما پس از آن دیگر نشانی از باغها نبود.
طغیان فرات در روزگار باستان، بابل و باغهای آن را برای مدتهای طولانی زیر رسوبات آبرفتی قرار داد و اطلاعات پیرامون بابل و باغهای معلق آن تا قرنها تنها محدود به گزارشات یونانیان و روایات افسانهای محلی بود تا اینکه حفاریهای باستانشناسی در عراق آغاز شد. به گفته برخی از باستان شناسان این باغهای معلق بوسیله تکنیکی خاص با آب رودخانه فرات آبیاری میشدهاند.
بیان شده است که طول و عرض این باغهای معلق 122 در 122 متر و ارتفاع آنها بیشتر از 24 متر بوده است. اما در برخی از روایات ارتفاع این باغها را با ارتفاع دیوار شهر برابر دانسته و تا صد متر تخمین زدهاند. این باغهای زیبا از دور مانند یک کوه مصنوعی سرسبز میبود که در دشتی هموار واقع شدهاند.
برج باغ های مسکونی معروف دنیا
حال به معرفی تعدادی از برج باغهای مطرح در دنیا میپردازیم تا ضمن آشنایی با فرم حجمی این گونه بناها و نکات تاسیساتی در نظر گرفته شده در آنها، از امکانات بالقوهای که میتوان در طراحی و ساخت برج باغهای آینده لحاظ کرد آگاهی نسبی بدست آوریم. در جهان صنعتی امروز و با افزایش گرمای زمین، برای انتخاب یک برج بعنوان زیباترین برج جهان میبایست توجه به ویژگیهای معماری پایدار در روند طراحی و ساخت برجها را در نظر گرفت. از آنجایی که برج باغهای شیک جهان رویکردی سبز و پایدار در معماری بنا داشتهاند، میتوانند بعنوان بهترین برجهای جهان شناخته و معرفی شوند.
برج باغ بوسکو ورتیکال میلان
استفانو بویری طراح ایتالیایی برج باغی را طراحی کرده است که تاحدی به معماری پایدار نزدیک است. این برج باغ بوسکو ورتیکال نام دارد که در طی 5 سال ساخته شده و در زمره معروفترین برج باغهای عمودی جهان قرار دارد. بوسکو ورتیکال به معنای جنگل عمودی است. این ساختمان شامل دو برج سبز با 113 واحد آپارتمانی است که هر یک از آنها از نمای وسیعی رو به شهر بهره میبرند.
این ساختمان با پوشش گیاهی خاص خود، شامل بیش از 900 گونه متفاوت از درخت، درختچه و گیاهان مختلف است. این برج با ارتفاع 112 متر دارای بالکنهای بتنی است که از نمای آن بیرون زدهاند. هر واحد مسکونی نقش یک باغ خصوصی را دارد که فضاهای داخلی را از ذرات گرد و غبار، بادهای تند، تابش مستقیم آفتاب و آلودگی های صوتی، محافظت میکند.
در پشت بام نیز با استفاده از پنلهای فتوولتاییک به تامین انرژی برقی مورد نیاز برج کمک میشود. فاضلاب ساختمان نیز تصفیه شده و مجددا برای آبیاری سطح وسیعی از گیاهان برج باغ مورد استفاده مجدد قرار میگیرد. ارتفاع درختان نیز در هر بالکن بین 3 تا 9 متر متغیر است اما باید دید ساختمان و درختان چه واکنش نشان میدهند و درختان تا چه حد میتوانند در مقابل بادها مقاومت کنند.
پارک مرکزی سیدنی
پارک مرکزی سیدنی یک پروژه برجسته است که شامل دو برج مسکونی و یک مرکز تجاری میشود. این مجموعه با درختان متنوع پوشیده شده و دارای نیروگاه کم کربن و نیروگاه بازیافت داخلی آب است که میتواند گرما و آب ساکنین را تامین کند. در این برج باغ 250 گونه از گلها و گیاهان بومی استرالیا وجود دارد که به زیبایی و تنوع زیستی محیط کمک میکنند.
در بالای این برج آینه هایی دارای موتور قرار دارند که نور خورشید را دریافت کرده و آن را به طرف پایین هدایت مینمایند و با غروب آفتاب این سازه به نمایشگری از چراغهای LED تبدیل شده و روشنایی را در محیط را فراهم میکند. این پارک محلی برای کسب آرامش افراد، حضور در سینمای فضای باز و موسیقی زنده نیز استفاده میشود.
هتل پارک رویال در سنگاپور
مجموعه Park royal، هتلی لوکس در سنگاپور و به عنوان یکی از نمونه ساختمانهای پایدار در جهان به شمار میرود. این ساختمان در چندین طبقه و مملو از شاخ و برگهای سبز رنگ ساخته شده است. در فضاهای عمومی و بالکنهای اتاق مهمان، فضای سبز قرار دارد که وجود چنین فضایی باعث خنک شدن محیط میشود.
این ساختمان به شکل هتلی درون یک باغ با مساحتی بیش از 15000 متر مربع طراحی شده است. از جمله ویژگیهای این ساختمان میتوان به وجود باغ های طبیعی در قسمت بالایی ساختمان، بکارگیری سنسورهای باران، حفاظت از منابع آب، بهره گیری از انرژی خورشیدی و تولید نیرو به وسیله آن، صرفه جویی در مصرف برق نوآوری هایی است اشاره کرد که با توجه به معماری پایدار در آن گنجاندهاند. با توجه به بارش فراوان باران در سنگاپور آبشارها و آبروهایی در این طرح پیاده سازی شده است که برای آبیاری گیاهان مورد استفاده قرار میگیرد.
برج باغ های مسکونی در ایران
با توجه به گرایش روزافزون سرمایهگذاران ایرانی به ساخت برج باغهای مسکونی، در ادامه به معرفی تعدادی از برج باغهای لوکس در ایران که از طراحیهای مدرن و امکانات رفاهی برخوردار هستند میپردازیم.
مجتمع مسکونی باغ زعفرانیه
برج باغ ۶۳ واحدی باغ زعفرانیه، با زیربنای کل ۳۵۰۰۰ مترمربع، در ۱۲ طبقه روی زمین و ۳ طبقه زیرزمین، در باغی به مساحت ۶۵۰۰ مترمربع در تهران واقع شده است. پرهیز از قطع درختان در محدودهی سطح اشغال (۳۰% مساحت زمین درطول ۶۰%) بهعنوان اولین عامل بارگذاری تودهی ساختمانی موردتوجه قرار گرفت. بدینترتیب کل زیر بنا در قالب دو بلوک ساختمانی جدا از هم روی زمین سازماندهی شد که در قسمتهایی از زیرزمین به هم متصل هستند. همانطور که در نمای برج پیداست، مفهوم جعبه گیاه (Plant Box) بهعنوان نمادی از تعامل مابین انسان شهرنشین با طبیعت، برای ساماندهی حجم کلی ساختمان موردتوجه قرار گرفته است.
بر این اساس، تودهی ساختمانی اولیه با جعبههایی چوبی به ارتفاع ۲ تا ۵ طبقه دستهبندی و ترکیب شد. جابهجایی زیر بنا و لغزش حجم در این روند کاهش مقیاس عمودی، سبب به وجود آمدن نماهای جدید رو به مناظر اطراف و چشماندازهای تازه به خود پروژه گردید. همچنین حیاطهای باز و نیمهباز وسیع (بین ۱۸ تا ۹۰ مترمربع) در جوار واحدهای مسکونی ایجاد شد و ارتفاع زیاد آنها (دستکم دو طبقه) که عمدتا رو به جنوب هستند در کنار پیش بینی شبکه بازیافت آب باران، زمینه استفاده گسترده از پوشش گیاهی درختی در برج را بوجود آورد.
وجود درختی به ارتفاع بیش از یک طبقه در مجاورت نما، تعاملی جدید در همسایگی جداره ایجاد میکند، بدین ترتیب که وجود پوشش گیاهی در طبقه پایین منجر به ایجاد حریم و منظری مناسب برای هردوطبقه میشود. بتن نمایان سازهی اصلی، چوب برای تداعی جعبههای چوبی گیاهان و صفحات رنگ شده فیبر سیمانی بهعنوان زمینهی حجم، عمدهی مصالح نما و مشاعات ساختمان هستند اما شاید اصلی ترین مصالح نما را لایه سبزی از درختان تشکیل می دهند که در فصول مختلف و در طول سال چهره پویا و زنده ای به آن می بخشند و بمرور زمان نیز رشد می کنند. سطوح بتنی سازه در بخشهایی از فضاهای عمومی و خصوصی حفظ شده است که از هزینه نما و نازک کاری داخلی کاسته است.
برج باغ مسکونی رومئو
پروژه برج باغ رومئو متشکل از 14 طبقه که مجموع 26 واحدمسکونی در 5 تیپ با امکاناتی لوکس طراحی شده است. مجموعه امکانات تفریحی و رفاهی برج شامل: (استخر- سونا- جکوزی- فضای سبز- لابی- باربیکیو- سالن ورزشی- سالن بیلیارد- سالن اجتماعات و...) طراحی شده است. سه طبقه پارکینگ به همراه لابی با ارتفاع سقف پنج متر از دیگر امکانات این برج است.
طراحی برج باغ هرمس
این برج در ۲۷ طبقه شامل ۶ طبقه در تراز منفی، یک طبقه در تراز همکف و ۲۰ طبقه روی همکف طراحی شده که شامل ۷۰ واحد مسکونی با مساحتهای ۴۳۰ و ۵۱۰ و ۹۵۰ است که خدمات و امکانات فوق العادهای را برای ساکنین خود به ارمغان خواهد آورد. فضای مشاع شامل فضای لابی، سالن اجتماعات، آسانسور، استخر، فضای ورزشی، بام سبز همراه با استخر آب گرم است.
برج باغ فرشته پالاس
برج باغ فرشته پالاس در زمینی به مساحت 10400 مترمربع با سطح اشغال تقریبی 3000 مترمربع در سه برج متصل احداث گردیده است. این مجموعه مسکونی متشکل از 16 طبقه و 114 واحد مسکونی است. 7400 مترمربع از فضای باز این مجتمع مسکونی به مشاعاتی مانند: پیست پیاده روی، کوچه باغ اختصاصی، زمین تنیس، زمین بازی کودکان و فضای باغ اختصاص داده شده است و علاوه بر آن میتوان از پارکینگهای مهمان، مجموعه آبی با نور طبیعی جنوبی (شامل استخر، سونا، جکوزی، استخر کودکان)، باشگاه بدنسازی (GYM)، سالن اسکواش، سالن بیلیارد، سالن اجتماعات و … نام برد.
همچنین، مشاعات این مجموعه با سهم 45 درصدی از زیربنای کل، به گونهای طراحی شدهاند که تقریباً به اندازه هر متر مربع آپارتمان، همان مقدار مشاعات در اختیار ساکنان قرار گیرد. بهرهگیری از روشهای نوین صرفهجویی در مصرف انرژی و آب، این مجتمع مسکونی را در زمره ساختمانهای دوستدار محیط زیست قرار داده است. از جمله این روشها میتوان به استفاده از انرژی خورشیدی برای تأمین بخشی از برق روشنایی مشاعات، استفاده از سیستم هوشمند در واحدها برای جلوگیری از اتلاف انرژی، نصب شیرآلات با فشارشکن قوی برای کاهش مصرف آب، بهرهبرداری از آب تصفیه نشده برای برجهای خنککن و فلاش تانک سرویسها، استفاده از بوستر پمپهای دور متغیر، و نصب اینورتر و درایو در الکتروموتورها اشاره کرد.
برج باغ دوقلو تاو
طراحی برج باغ دو قلوی تاو در زیربنای بالغ بر ۱۰۰،۰۰۰ مترمربع، شامل انواع مشاعات مورد نیاز برای کاربران و ساکنان این مجتمع مسکونی است. مشاعاتی که برخی از آنها با رایزنی با شهرداری به طبقات فوقانی برج منتقل شدند. قرارگیری مشاعات در طبقات بالای برج باغ شرایط ویژهای را در طراحی ایجاد کردند. مشاعات برج باغ دوقلو تاو با دیدگاهی جدید، در سازماندهی فضایی خاصی قرار داده شدهاند که باعث ایجاد پتانسیلها و همزیستی جدیدی در کاربری برج مسکونی شده است.
راهروهای طبقات در برج، سعی در ایجاد نوع جدیدی از کریدورهای ارتباطی بین طبقات را دارند که در ترکیب با فضای سبز، فضای مکث و ارتباط جذابی را ایجاد میکنند. این راهرو به مثابه پل – ویدهای معلق با باکسهای سبز در مقیاسهای 2 تا 4 طبقه به هم وصل شدند. این مسئله علاوه بر ایجاد فضاهای متنوع باعث ایجاد فضای سبز و تنوع بصری در فصلهای مختلف نمای مسکونی میشود. ناگفته نماند که پروژه در کد ارتفاعی خیابان قابل سرویس دهی به عموم مردم بوده و در ادامه با فیلترهایی پیش بینی شده که بعنوان مفاصل ارتباطی عمل میکنند، قابل ورود به فضاهای مسکونی است.
جمع بندی
انسان در پیوند بیشتر با طبیعت از زیست با کیفیتتری برخوردار میشود و با توجه به توسعه روز افزون زندگی شهری و افزایش جمعیت شهرها و محدودیت در وسعت زمینهای شهری، ساخت برجهای مسکونی امری اجتاب ناپذیر تلقی میشود. لذا میتوان با گرایش به طراحی برج باغ های مسکونی، علاوه بر ایجاد چهرهای جذابتر از شهرها، از مزیتهای برج باغ ها مانند بهرهوری بهتر انرژی، بهبود شرایط زیستی، بهبود سلامت روان و افزایش ارزش اقتصادی ملک نیز نهایت بهره را برد.
با کاشت پوششهای متنوع گیاهی در فضاهای خالی نمای برجهای مسکونی علاوه بر استفاده بهینه از پساب آب های مصرفی برج و یا آّب باران، میتوان به کاهش آلودگی هوای شهرها نیز کمک شایانی کرد.از طرفی با ایجاد پوشش گیاهی در نمای ساختمان ها و جذب بخشی از آلودگی صوتی محیطی، میتوان آرامش صوتی بیشتری را برای شهروندان فراهم آورد. لذا پیش بینی میشود که بهترین برج ها درایران و جهان در آیندهای نه چندان دور، رویکردی سبز در پیوند با طبیعت خواهند داشت.
نکته مهمی که در ارتباط با ساخت برج باغها میتوان به آن اشاره کرد توجه به طراحی و ساخت فضاهای متنوع تر مانند پارک در طبقات مختلف (با توجه به ارتفاع بنا) و حتی ایجاد کاربریهای تجاری مانند کافه و رستوران جهت رفع نیازهای روزانه ساکنان برج و افزایش تعاملات اجتماعی آنها است. توجه به این موارد باعث ایجاد تفاوت مابین برج باغهای لوکس و آپارتمانهای بی روح در سطح شهرها میشود.
مطالب مرتبط: