انسان‌ها در زندگی خود نیازمند یک محیط مناسب هستند و آپارتمان‌ها، بستر شهری ایده‌آل برای زندگی شهری و یکی از گزینه‌های محبوب برای ایجاد این محیط هستند. در این بین طراحی و ساخت آپارتمان؛ یک هنر و علم مهندسی است که به شکلی کامل در جهت تکمیل نیازهای ما در زندگی طراحی می‌شوند. اما یک آپارتمان خوب چیست؟ و بایستی چه مراحلی را طی کند تا مطلوب استفاده کنندگان باشد؟
طراحی و ساخت آپارتمان، یک هنر و علم است که نیاز به هماهنگی و همکاری بین معماران، مهندسان و تیم اجرایی است. با توجه به اینکه آپارتمان‌ها محیط زندگی اصلی بسیاری از انسان‌های جامعه شهری هستند، ایجاد یک محیط زیبا، ایمن و کارآمد برای سکونت آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
طراحی و ساخت آپارتمان؛ پروسه‌ای دقیق و در عین حال پیچیده است که شامل ترکیبی از انواع مختلفی از رشته‌های مهندسی، هنر معماری و تکنولوژی نوین ساخت را در بر می‌گیرد. این فرایند پیچیده، شامل گام‌های متعددی است که از انتخاب مکان و طراحی اولیه تا ساخت و تحویل واحدهای مسکونی، مراحل متعددی را در بر می‌گیرند و تاثیر بسزایی بر زندگی انسان‌ها دارد.
یکی از ابتدایی‌ترین گام‌ها در طراحی آپارتمان، انتخاب بستر و مکان مناسب برای احداث آن است. این انتخاب بایستی با توجه به گوناگونی عوامل، مانند شرایط جغرافیایی، دسترسی مناسب ساکنین به خدمات عمومی شهری، تفکیک فضاهای عمومی و خصوصی بنا با مشاعات بنا، توجه ویژه به نیازهای فردی استفاده کنندگان به فضای سبز، خلوت و آرامش آنها و در نظر گرفتن نیازهای آینده ساکنان آپارتمان انجام شود.
پس از انتخاب مکان، طراحان در تیم معماری؛ اقدام به تدوین طرح‌های مختلف و متنوع با در نظر گرفتن شرایط و موقعیت زمین و نیازمندی‌های ساکنین می‌کنند. این طرح‌ها باید علاوه بر داشتن فرم‌های کالبدی زیبا و جذاب، از نظر کاربردی و عملکرد استفاده از فضاها، نیازهای ساکنین را برطرف نمایند. از جمله مسائلی که در این مرحله بایستی همواره مدنظر قرار گیرد، توجه به نور و سایه در طراحی، دید مناسب بنا به اطراف و محدود کردن دید نامناسب شهر به بنا، توجه ویژه به مصرف بهینه انرژی، استفاده از مصالح با کیفیت و ایجاد مشاعات و فضاهای مشترک مناسب است.
پس از تایید طرح‌های معماری توسط کارفرما، مرحله طراحی مهندسی آغاز می‌شود. در این مرحله، مهندسین سازه، برق، مکانیک و سیستم‌های ساختمانی، به بررسی جزئیات فنی طرح می‌پردازند و اطمینان حاصل می‌شود که ساختمان به طور کامل از نظر فنی و ایمنی قابلیت اجرا در فرم بهینه را دارد.
در مرحله ساخت، تیم اجرایی با تجربه و فنی؛ با استفاده از متریال‌های ساختمانی به روز و با کیفیت بالا، طبق طرح‌ها و دستورالعمل‌های فنی، ساختمان را احداث می‌نمایند. این فرآیند به طور خلاصه شامل؛ گودبردای، پی ریزی، اجرای اسکلت و سازه اصلی بنا، نصب سیستم‌های لوله‌کشی و برق، نازک کاری و تکمیل دکوراسیون داخلی است. سرانجام، پس از اتمام مراحل ساخت، مراحل نهایی کردن کار، شامل؛ بازدیدهای فنی مهندسین ناظر و تحویل نهایی آپارتمان‌ها به ساکنین است.
طراحی و ساخت آپارتمان یک فرآیند پیچیده و چند مرحله‌ای است که نیازمند همکاری میان معماران، مهندسین مختلف، مدیران پروژه و کارگران ساختمانی است. در این راستا می‌توان بیان کرد از مراحل ابتدایی تا تحویل آپارتمان، هر گامی که در این فرآیند انجام می‌شود بسیار حیاتی و تاثیرگذار است. انتخاب مکان مناسب، طراحی معماری جذاب و عملکردی، استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته در ساخت و کیفیت بالا در اجرا، همه از عواملی هستند که در نهایت به ایجاد یک آپارتمان مطلوب و با کیفیت فضایی بالا برای زندگی شهری منجر می شود. در زیر به برخی از مراحل اصلی طراحی و ساخت آپارتمان اشاره شده است:
-
اخذ مجوزهای لازم:
برای طراحی و ساخت یک آپارتمان، شما نیاز به اخذ مجوزهای لازم از جمله مجوز ساخت، مجوز زمین و پروانه‌های متعددی دارید که از طریق نهادهای مختلف و بر اساس مقررات ملی ساختمان و قوانین محلی صادر می‌شوند.
-
تحلیل نیازها و مشخصات مشتریان:
این مرحله شامل گفتگو با مشتریان برای درک نیازها و علایق آنها، تحلیل موقعیت و شرایط سایت و تعیین مشخصات اولیه طرح می‌شود.
-
طراحی آپارتمان:
در طراحی آپارتمان، توجه به نیازهای اساسی افراد، مانند فضای مناسب برای زندگی روزمره، دسترسی آسان به خدمات عمومی و ایجاد فضاهای سبز خصوصی برای رسیدن به آرامش درونی ساکنین، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین، ارائه امکانات مشترک؛ همچون پارکینگ، تامین امنیت بنا و دسترسی به فضاهای مشاعات مناسب، از جمله عواملی هستند که به راحتی زندگی ساکنان آپارتمان کمک می‌کنند.
در این مرحله، معماران طرح‌های اولیه (پلان معماری) برای آپارتمان ایجاد می‌کنند. طرح‌های اولیه باید توسط مشتریان و اتخاذ کنندگان تصمیم بازبینی شده و در صورت لزوم اصلاح شوند. پس از تایید طرح‌های اولیه، معماران به طراحی نقشه‌های ساختمان می‌پردازند که شامل نقشه‌های معماری، سازه، برق و مکانیک است.
-
انتخاب و تهیه مصالح:
پس از اخذ مجوزها، مصالح مورد نیاز برای ساخت آپارتمان (مواد ساختمانی و تجهیزات) انتخاب و تهیه می‌شوند. استفاده از متریال‌های با کیفیت، رعایت استانداردهای ایمنی و اجرای دقیق طرح‌های مهندسی و معماری، از اهمیت بالایی برخوردار است.
-
ساخت و اجرا:
پس از آماده‌سازی موقعیت ساخت و تهیه مصالح، فرایند ساخت آپارتمان شروع می‌شود که شامل ساخت بدنه ساختمان، نصب سیستم‌های مکانیکی و الکتریکی و تزئینات داخلی و خارجی است. در این مرحله، پایبندی به زمان‌بندی مشخص و کیفیت بالای کار در اجرا، از عواملی است که به تضمین رضایت مشتریان و ماندگاری ساختمان کمک می‌کند.
-
تست و آزمایشات:
پس از اتمام ساخت، سیستم‌های مختلف مانند سیستم‌های برقی، تهویه مطبوع و امنیتی بررسی و تست می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که همه چیز به درستی کار می‌کند.
-
تحویل کلید:
پس از اتمام ساخت و تأیید کیفیت، آپارتمان به مشتریان تحویل داده می‌شود.
این مراحل تنها یک سری از فرآیند طراحی و ساخت آپارتمان هستند و هر پروژه ممکن است نیاز به مراحل و فعالیت‌های دیگری نیز داشته باشد که بسته به شرایط محیطی، مشتریان و نیازهای خاص پروژه، متفاوت باشد. برای کسب اطلاعات در خصوص محاسبه ساخت آپارتمان، می‌توانید به صفحه هزینه ساخت مراجعه کنید.
طراحی آپارتمان
تصور کنید در خانه‌ای ساکن هستید که در طراحی آن، نور طبیعی به خانه وارد نمی‌شود یا بیش از اندازه تابیده می‌شود؛ در این صورت قطعا احساس راحتی کمتری خواهید داشت. در طراحی آپارتمان، ایجاد تعادل مناسب بین نور طبیعی و تابش آفتاب، به‌طور کلی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به همین دلیل طراحی مناسب آپارتمان، علاوه‌بر راحتی شما باعث افزایش استانداردهای آن نیز می‌شود.
برای این که بهترین طراحی ساختمان را داشته باشیم، به چه نکاتی باید توجه کرد؟ استفاده از فضاهای عمومی و خصوصی ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است.
طراحی شما باید به گونه‌ای باشد که کمترین پرتی را داشته باشد. به همین دلیل، باید با اصول طراحی مناسب برای فضاهای آپارتمان آشنا باشید. برای آشنایی با نکات مهم و تاثیرگذار در طراحی و اجرای آپارتمان، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
نکاتی مهم برای طراحی آپارتمان
برای داشتن طراحی مناسب آپارتمان و بهره‌برداری بهتر از تمامی فضاها، باید به موارد زیر توجه کنید. رعایت این نکات با توجه به محدودیت‌های زمین و قوانین شهرداری، حرفه‌ای بودن معمار را نشان می‌دهد.
1. لکه‌گذاری پلان‌های معماری شمالی و جنوبی
توجه به لکه‌گذاری پلان و استفاده از فضاهای خصوصی و عمومی از جمله نکات بسیار مهم در طراحی یک آپارتمان است. لکه‌گذاری پلان به معنای تعیین نقشه‌بندی دقیق فضاهای مختلف ساختمان است که باید با توجه به نیازها و خواسته‌های ساکنان و همچنین محدودیت‌های محیطی صورت گیرد. استفاده از فضاهای خصوصی و عمومی نیز باید به گونه‌ای باشد که حفظ حریم شخصی ساکنان را تضمین کند و همچنین امکان دسترسی به فضاهای عمومی را به منظور تفریح، ورزش، گردهمایی و... فراهم آورد.
به علاوه، نکته مهمی که باید در نظر گرفته شود این است که روش‌های لکه‌گذاری در ساختمان‌های شمالی و جنوبی ممکن است با هم تفاوت داشته باشند، زیرا موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی ممکن است تأثیر بزرگی بر روی نورپردازی، گرمایش و سایر امور مهم در طراحی ساختمان داشته باشد. بنابراین، در هر منطقه باید به مشخصات آن توجه کرده و طراحی را بر اساس شرایط محیطی مکان خاص انجام داد.
- لکه‌گذاری پلان در آپارتمان‌های شمالی: در آپارتمان‌های شمالی که فضای عمومی اصلی معمولاً مشرف به نور است، روش لکه‌گذاری پلان به دلیل این ویژگی خاص متفاوت است. در این نوع ساختمان‌ها، طراحی معمولاً به گونه‌ای است که فضاهای اصلی مثل پذیرایی، نشیمن خصوصی و حتی آشپزخانه به سمت حیاط طراحی می‌شوند تا بهینه‌ترین استفاده از نور طبیعی امکان‌پذیر باشد. این رویکرد به این دلیل است که با این کار، فضاهای اصلی ساختمان، که بیشتر برای فعالیت‌های روزانه استفاده می‌شوند، به بهترین شکل ممکن از نور طبیعی بهره‌مند شوند. از طرف دیگر، فضاهای خصوصی مثل اتاق‌ها معمولاً در قسمت‌های دیگری از ساختمان قرار می‌گیرند که معمولاً کمترین میزان نور را دریافت می‌کنند و این باعث حفظ حریم شخصی ساکنان در این فضاها می‌شود.
- لکه‌گذاری پلان در آپارتمان‌های جنوبی: در آپارتمان‌های جنوبی که از مزیت نورگیری از دو سمت شمال و جنوب برخوردار هستند، لکه‌گذاری پلان به شکل متفاوتی نسبت به آپارتمان‌های شمالی صورت می‌گیرد. در این نوع آپارتمان‌ها، نور اغلب از سمت جنوب به داخل وارد می‌شود. بنابراین، طراحی معمولاً به گونه‌ای است که فضاهای پذیرایی و آشپزخانه به سمت حیاط یا فضایی که از جنوب قرار دارد، طراحی می‌شوند تا بتوانند از نور کافی بهره ببرند. این رویکرد باعث می‌شود که فضاهای عمومی و اصلی در طول روز به نورپردازی مناسبی دست یابند و از تاریکی در طول روز جلوگیری شود. از طرف دیگر، فضاهای خصوصی مانند اتاق‌ها و حمام‌ها معمولاً در سمت‌های دیگری از ساختمان قرار می‌گیرند که ممکن است کمترین میزان نور را دریافت کنند، اما با در نظر گرفتن این موضوع در طراحی، از نورپردازی مناسب در این فضاها نیز اطمینان حاصل می‌شود.
طراحی آپارتمان در ساختمان‌های جنوبی و شمالی باهم متفاوت است
2. طراحی پارکینگ
برای طراحی مناسب پارکینگ در آپارتمان، موارد زیر باید مدنظر قرار گیرند:
1. ابعاد مناسب: ابعاد پارکینگ باید به گونه‌ای باشد که ماشین‌ها بتوانند به راحتی وارد و خارج شوند، بدون اینکه به یکدیگر و یا به ستون‌ها یا دیگر سازه‌ها برخورد کنند. این شامل عرض مناسب بین خطوط پارکینگ و فاصله کافی از دیوارها و ستون‌ها می‌شود.
2. تهویه مناسب: برای ایجاد جریان هوای مطلوب و جلوگیری از ایجاد رطوبت و خشکی در فضای پارکینگ، سیستم تهویه هوا باید به صورت مناسب طراحی شود. این شامل استفاده از سیستم‌های تهویه هوای مصرفی یا اجباری، معمولاً با استفاده از فن‌های مکانیکی یا هواکش‌های طبیعی می‌شود.
3. نورپردازی مناسب: فضای پارکینگ باید به گونه‌ای نورپردازی شود که در طول شب و روز، روشنایی کافی داشته باشد و امکان مشاهده معمولی و راحت از محیط فراهم شود. استفاده از نورهای LED با کیفیت و مناسب می‌تواند یک گزینه مناسب برای نورپردازی پارکینگ باشد.
4. تأمین امنیت: امنیت فضای پارکینگ نیز بسیار اهمیت دارد. این شامل نصب دوربین‌های مداربسته، نورپردازی مناسب، و در صورت امکان نظارت از طریق نگهبانی یا سیستم‌های امنیتی خودکار می‌شود.
5. دسترسی آسان: فضای پارکینگ مانند پله‌ها، آسانسورها و دسترسی مناسب از ساختمان به پارکینگ، باید به گونه‌ای طراحی شود که ساکنان دسترسی آسان به آن را داشته باشند و از آن استفاده کنند بدون اینکه به مشکلی برخورد کنند.
3. طراحی اتاق
طراحی اتاق‌ها در آپارتمان باید با توجه به نیازها و ترجیحات کارفرما انجام شود. اگر کارفرما درخواست طراحی واحد سه خوابه را داده باشد، طراحی باید بر اساس این درخواست صورت گیرد. با این حال، در صورت وجود محدودیت‌هایی مانند مساحت محدود، ممکن است امکان طراحی واحدهای سه خوابه به صورت ایده‌آل وجود نداشته باشد، به عنوان مثال واحدهای با مساحت زیر ۱۳۰ متر مربع معمولا به صورت سه خوابه طراحی نمی‌شوند. در این صورت، تلاش برای ارائه یک طراحی دو خوابه مناسب با استفاده بهینه از فضاها و ارائه امکانات کافی به ساکنان بسیار مهم است.
هرچند بیشتر افراد تمایل به داشتن واحدهای سه خوابه دارند، اما باید توجه داشت که در برخی موارد، این امر امکان‌پذیر نیست. طراحی مناسب اتاق‌ها و تعداد آنها باید به گونه‌ای باشد که از بین رفتن فضای مفید ساختمان و کاهش کیفیت طراحی جلوگیری شود. در نتیجه، ارائه طراحی دو خوابه با توجه به محدودیت‌های مساحتی می‌تواند به حفظ کیفیت و استاندارد ساختمان کمک کند و فضاهای مساحتی را به بهترین نحو ممکن به کاربران ارائه دهد.
در طراحی اتاق‌های یک آپارتمان، باید به موارد زیر توجه کرد:
1. مساحت و ابعاد: با توجه به معیارهای معمول در طراحی آپارتمان، مساحت اتاق خواب‌ها حدود ۱۲ متر مربع در نظر گرفته می‌شود. این مساحت معمولاً به جز فضای اشغال‌شده توسط کمدها محاسبه می‌شود. همچنین، در نظر گرفتن یک اتاق خواب مستر در طراحی آپارتمان بسیار رایج است که معمولاً مساحت بیشتری از سایر اتاق‌های خواب دارد. به طور کلی، باید حدود ۳۵ درصد از کل مساحت آپارتمان را به اتاق خواب‌ها، سرویس بهداشتی و تمامی ریز فضاهای آن اختصاص داد تا فضای مناسبی برای استراحت و زندگی روزمره فراهم شود.
2. نورپردازی: اتاق باید دارای نورپردازی مناسب باشد تا در طول روز و شب روشنایی کافی داشته باشد. استفاده از پنجره‌ها و نور طبیعی، همچنین نصب لامپ‌های مناسب و نورپردازی غیرمستقیم می‌تواند به بهبود نورپردازی اتاق کمک کند.
3. تهویه مناسب: اطمینان از وجود سیستم تهویه هوای مناسب در اتاق بسیار حائز اهمیت است. این شامل وجود پنجره‌های قابل باز شدن، سیستم تهویه هوا و اگر امکان دسترسی به سرویس بهداشتی و حمام (مستر) هم در اتاق وجود داشته باشد مزیت خواهد بود.
4. عایق‌ها: استفاده از عایق‌های مناسب برای صدا و حرارت می‌تواند راحتی و آسایش در اتاق را افزایش دهد. مثلاً استفاده از کف‌پوش‌های با عایق صوتی و حرارتی مناسب یا نصب پنجره‌های دوجداره.
5. طراحی منظره: در صورت امکان، اتاق باید دارای منظره‌ای زیبا و آرامش‌بخش باشد. مثلاً در طراحی آپارتمان‌های واقع در مناطقی با منظره‌ی طبیعی، اتاق‌ها به سمت چشم‌اندازهای جذابی مانند کوهستان یا دریا طراحی می‌شوند تا از زیبایی طبیعی استفاده شود.
4. استفاده از نور طبیعی
استفاده از نور طبیعی در طراحی ساختمان یکی از موارد حیاتی است که برای ایجاد یک محیط زندگی سالم و راحت باید مدنظر قرار گیرد. در طراحی آپارتمان، کنترل نور طبیعی بسیار مهم است و باید با توجه به جهت قرارگیری ساختمان (شمالی یا جنوبی بودن) و نوع فضاها، طراحی مناسبی انجام شود. نور طبیعی می‌تواند احساس آرامش و روشنایی در فضاهای داخلی ساختمان را افزایش دهد و همچنین انرژی و الهام بخش برای ساکنین باشد.
یکی از نکات مهم در طراحی نورگیری ساختمان این است که باید میزان نور مورد نیاز هر فضا را در نظر گرفت و از نور طبیعی بیش از حد در فضاهای داخلی خودداری کرد. مثلاً، برای فضاهایی مانند پذیرایی و نشیمن که برای استقبال مهمانان یا اجتماع خانواده استفاده می‌شود، نورگیری بیشتری انجام شود تا این فضاها دارای احساس روشنایی و فضای بازتری باشند. اما برای اتاق‌های خواب که برای استراحت و آرامش استفاده می‌شوند، نورگیری کمتری باید در نظر گرفته شود تا اتاق‌ها، فضای آرامش‌بخشی داشته باشند. علاوه بر این، موقعیت جغرافیایی ساختمان نیز باید در طراحی نورگیری مدنظر قرار گیرد. به عنوان مثال، در ساختمان‌های قرار گرفته در مناطق با اقلیم گرم و آفتابی، نیاز است که نورگیری مناسبی برای کاهش گرما و افزایش تهویه فضاها در نظر گرفته شود.
همچنین استفاده از نور طبیعی در آشپزخانه باید با دقت انجام شود. با توجه به وجود لوازم گرمازا و مواد خوراکی حساس به نور، نورگیری بیش از حد در این فضاها می‌تواند باعث افزایش گرما و تغییر در شرایط ذخیره‌سازی مواد غذایی شود. بنابراین، استفاده از نور طبیعی در آشپزخانه باید با محاسبه دقیق و در نقاطی که باعث تنظیم بهتر دما و رطوبت می‌شود، انجام شود. برای استفاده بهینه از نور طبیعی در طراحی ساختمان، معمولاً از عناصر زیر استفاده می‌شود:
1. پنجره‌ها و درها: طراحان ساختمان در نظر می‌گیرند که چگونه پنجره‌ها و درها را در موقعیت‌هایی قرار دهند که نور طبیعی بهتری به داخل فضاها بتواند وارد شود. مثلاً در فضاهایی که بیشتر نور نیاز دارند مانند اتاق‌های نشیمن، پنجره‌ها بزرگتر و در موقعیت‌های استراتژیک‌تری قرار می‌گیرند.
2. سقف‌های شیبدار و سقف‌های باز: استفاده از سقف‌های شیبدار یا باز می‌تواند باعث ورود نور طبیعی بیشتری به داخل فضاها شود. مثلاً ساختمان‌هایی با سقف‌های اسکله‌ای یا سقف‌های شیبدار در اتاق‌های بالایی می‌توانند به بهترین نحو از نور طبیعی استفاده کنند.
3. سازه‌های شیشه‌ای: استفاده از سازه‌های شیشه‌ای مانند پنجره‌های بزرگ، سقف‌های شیشه‌ای و نمای شیشه‌ای می‌تواند به نورپردازی طبیعی و استفاده از منابع نور خارجی کمک کند.
4. دیوارهای شفاف: استفاده از دیوارهای شفاف مانند دیوارهای شیشه‌ای یا دیوارهای دوجداره با جلوه‌ی شیشه‌ای می‌تواند باعث انتقال نور طبیعی از یک فضا به فضای دیگر شود.
نور طبیعی باید به اندازه کافی، داخل خانه بتابد
5. نکاتی در مورد مشاعات در طراحی آپارتمان
مشاعات در طراحی آپارتمان به بخش‌هایی از ساختمان اشاره دارد که متعلق به تمام ساکنین آن است و هر فرد می‌تواند از آنها استفاده کند. این بخش‌ها ممکن است شامل حیاط، لابی، پارکینگ، راه‌پله، باغچه، پشت بام و غیره باشد. این مشاعات از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند زیرا به دلیل متعلق بودن به تمام ساکنین، افزایش قیمت واحدهای ساختمان و جذابیت بیشتر آنها را ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال، توجه به نکات زیر در مورد مشاعات در طراحی آپارتمان حائز اهمیت است:
- عدم ایجاد اختلال: هر کدام از ساکنین باید در استفاده از مشاعات احترام به سایرین را رعایت کند و هیچگونه اختلالی در استفاده دیگران ایجاد نکند.
- عدم واگذاری مشاعات: هیچ فردی حق تصرف و واگذاری مشاعات را ندارد و این بخش‌ها باید به صورت مشترک برای همه ساکنین در دسترس باشند.
- تغییرات با توافق همه ساکنین: هر گونه تغییر در نقشه مشاعات باید با توافق همه ساکنین انجام شود و هیچ فردی اختیار تغییرات بدون رضایت دیگران را ندارد.
- عدم استفاده اختصاصی از منابع مشاعات: هیچ فردی نباید از منابع مشاعات مانند آب و برق به صورت اختصاصی برای خود استفاده کند و استفاده از آنها باید به نحوی باشد که به تمام ساکنین بخش‌های عادی زندگی دسترسی داشته باشند.
با رعایت این نکات، استفاده از مشاعات در طراحی آپارتمان به یک تجربه مثبت برای ساکنین تبدیل می‌شود و میزان رضایت و کیفیت زندگی آنها را افزایش می‌دهد.
6. توجه به ارتباط فضاهای داخلی در طراحی آپارتمان
ارتباط فضاهای داخلی در طراحی آپارتمان بسیار مهم است، زیرا تأثیر مستقیمی بر کاربری و راحتی ساکنین دارد. برخی از نکات مهم که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
- موقعیت آشپزخانه: آشپزخانه باید به گونه‌ای طراحی شود که به نزدیک‌ترین فضای معیشتی یا پذیرایی نزدیک باشد. این امر کاربری راحت‌تر و هماهنگ‌تر بین آشپزخانه و فضای معیشتی را فراهم می‌کند.
- مکانیزم حفاظت از حریم خصوصی: حفظ حریم خصوصی ساکنین بسیار حیاتی است. باید از وجود فیلترها و بخش‌های تقسیم‌کننده بین فضاها برای افزایش این حفاظت استفاده شود.
- مکانیزم‌های محدود کننده دید: اطمینان حاصل شود که فضاهایی مانند حمام و سرویس بهداشتی از نمای غیر مستقیم دیگر فضاها قابل مشاهده نیستند.
- آشپزخانه و پذیرایی: آشپزخانه نباید به طور مستقیم قابل دید در پذیرایی باشد، اما همچنین باید به گونه‌ای طراحی شود که ارتباط بین این دو فضا برقرار باشد.
- تقسیمات فضایی: تقسیمات فضایی مناسب بین فضاهای زندگی، خواب و خدماتی مثل حمام و کابینت باید به طور کاملاً مطلوب انجام شود تا استفاده از فضاها بهینه شود و حریم شخصی ساکنان حفظ شود.
- ورودی ساختمان: ورودی باید به گونه‌ای طراحی شود که از دید سایر فضاهای داخلی قابل مشاهده نباشد و حریم خصوصی ساکنین حفظ شود.
- آسیب‌پذیری به نظارت خارجی: هنگام طراحی آپارتمان، اطمینان حاصل شود که فضاها به صورت کامل از دید سایر ساکنین خارجی محافظت شده‌اند، به خصوص در مواردی مانند حمام و سرویس بهداشتی.
- تأثیرات پلان و طراحی فضا: طراحی پلان ساختمان و تقسیمات داخلی آپارتمان بسیاری از ارتباطات و تأثیرات را تعیین می‌کند. موقعیت، اندازه و شکل فضاها برای ایجاد ارتباطات موثر بسیار حائز اهمیت هستند.
سیرکولاسیون و ارتباط فضاهای داخلی
7. اندازه مناسب فضاهای داخلی
در طراحی آپارتمان‌ها، تعیین مساحت مناسب برای هر فضای داخلی بسیار مهم است تا از فضای موجود به بهترین شکل استفاده شود و ارتباط و جریان مناسبی بین فضاها ایجاد شود. در ادامه مساحت‌های معمولی هر یک از فضاهای داخلی آپارتمان را بررسی می‌کنیم.
- پذیرایی (نشیمن): مساحت معمول برای نشیمن در یک آپارتمان به وسعت حدود ۳۸ تا ۴۵ متر مربع است. این مساحت به اندازه کافی برای قرار دادن مبلمان، میز و صندلی‌ها و ایجاد فضای راحت و جذاب برای ساکنان است.
- اتاق خواب: مساحت اتاق خواب‌ها معمولاً بین ۱۲ تا ۱۶ متر مربع است، البته برای اتاق خواب اصلی می‌توان به مساحتی بزرگتر هم نیاز داشت.
- آشپزخانه: مساحت آشپزخانه در آپارتمان‌ها معمولاً بین ۸ تا ۱۲ متر مربع است، البته برای آشپزخانه‌های بزرگتر و با امکانات بیشتر ممکن است مساحت بیشتری نیاز باشد. آشپزخانه یکی از مهم‌ترین فضاهای موجود در هر خانه‌ای است. به همین دلیل نباید کمتر از ۱۰ متر مربع مساحت داشته باشد. به طور کلی برای یک آپارتمان با زیربنای ۱۵۰ متری، آشپزخانه‌ای به مساحت ۱۵ متر کافی است. در واقع برای مساحت آشپزخانه در یک پلان، باید حدود ۱۲ تا ۱۷ درصد کل مساحت اختصاص پیدا کند
آشپزخانه علاوه‌بر نور مناسب، باید اندازه مناسبی نیز داشته باشد
- حمام: مساحت حمام‌ها نیز معمولاً بین ۴ تا ۶ متر مربع است، البته اگر حمام دارای وان و دوش جداگانه باشد ممکن است مساحت بیشتری نیاز باشد.
در کل، مساحت‌های مذکور برای هر یک از فضاهای داخلی آپارتمان‌ها معمولاً بر اساس استانداردها و نیازهای معمول در طراحی تعیین می‌شود، اما می‌تواند بسته به نیازهای خاص هر پروژه تغییر کند.
جمع بندی
طراحی و ساخت آپارتمان یک فرایند چند مرحله‌ای است که شامل برنامه‌ریزی، طراحی و ساخت می‌شود. در مرحله برنامه‌ریزی، نیازها و اهداف مالی، محیطی و اجتماعی مشخص می‌شوند و مکان مناسب برای ساخت آپارتمان انتخاب می‌شود. سپس در مرحله طراحی، با توجه به مقررات محلی و نیازهای شهروندان، طرح‌های معماری و مهندسی آپارتمان ایجاد می‌شود. در مرحله ساخت، با استفاده از مواد ساختمانی مناسب و با همکاری متخصصین مختلف اقدام به اجرای طرح‌ها می‌شود. در پایان، آپارتمان با تجهیزات و امکانات مورد نیاز مثل آسانسور، سیستم‌های تهویه و گرمایش، پارکینگ و فضاهای سبز بهره‌مند شده و آماده تحویل به ساکنان می‌شود. این فرایند نیازمند هماهنگی بین معماران، مهندسین، کارگران و مالکان است تا آپارتمان نهایی بهترین استانداردهای کیفیت و ایمنی را داشته باشد و نیازهای مالی و اجتماعی ساکنان را برآورده کند.
طراحی آپارتمان باید به گونه‌ای باشد که تمامی فضاهای داخلی مورد استفاده قرار بگیرند. برای این کار باید نکاتی را رعایت کنید. توجه به لکه‌گذاری پلان‌ها در ساختمان‌های جنوبی و شمالی یکی از نکاتی است که باید به آن توجه کنید. طراحی اتاق‌های آپارتمان یکی دیگر از نکات مهم در طراحی مناسب ساختمان است. برای این کار توجه به مساحت واحد برای طراحی دو خوابه یا سه خوابه بودن آن اهمیت دارد. همچنین وجود نورگیری مناسب برای ساختمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ارتباط فضاهای داخلی باید به گونه‌ای باشد که باعث راحتی افراد شود. برای مثال آشپزخانه باید در نزدیکی اتاق نشیمن و پذیرایی باشد. همچنین اتاق‌ها و سرویس بهداشتی بهتر است از فضاهای عمومی و خصوصی خانه دید نداشته باشد.