طراحی خانه ویلایی در روستا

خانه‌ باغ ویلایی در روستاها به عنوان مکان‌هایی برای فرار از زندگی شهری و ارتباط با طبیعت و مناظر طبیعی زیبا جذابیت زیادی دارند. این خانه‌ها معمولاً معمولا با دارا بودن حیاطی سرسبز و مملو از گل و گیاهان بومی، به عنوان مکان‌های تفریحی و استراحتی برای خانواده‌ها و دوستان استفاده می‌شوند. اما در طراحی و ساخت خانه باغ ویلایی در روستا، باید توجه دقیقی به نوع و سبک خانه داشته باشیم تا بهترین تجربه زندگی را جهت کسب آرامش در محیط طبیعی روستا داشته باشیم. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف خانه‌های ویلایی در روستا و نکات مهم در طراحی آنها می‌پردازیم. 

1. خانه‌های ویلایی سنتی

سبک سنتی به معنای استفاده از اصول طراحی سنتی در ساخت ویلاهای لوکس و معاصر است. این اصول در طی قرونی طولانی بر اساس قوانین ایستایی بنا، اقتصاد، فرهنگ و شرایط جغرافیایی و اقلیمی مناطق مختلف شکل گرفته است. هر کشور و در مقیاس کوچکتر هر شهر و روستا دارای معماری سنتی منحصر به فردی است که هویت مکان‌ها و ساختمان‌های سنتی خود را به تصویر می‌کشد.

در ساخت ویلا در مناطق ییلاقی، می‌توان از طراحی ویلا سنتی بهره برد. اما تفاوت بین طراحی ویلا مدرن و ویلا سنتی به مسائل بیشتری از جنبه‌های ظاهری خود می‌پردازد. ویژگی‌های اصلی در طراحی ویلا مدرن بر اساس هویت جهانی و تمرکز بر جداسازی از محیط خارجی است. اما در طراحی ویلا سنتی، فرهنگ، سنت‌ها و عناصر تاریخی از معماری اصلی ساختمان تاثیر می‌گذارند.

به عنوان مثال، طراحی ویلا کلاسیک معمولاً به عنوان نوعی طراحی سنتی تلقی می‌شود که به سنت‌های معماری باستانی مانند روم و یونان بازمی‌گردد. همچنین، طراحی ویلا سنتی ایرانی نیز از میراث معماری ایرانی استفاده می‌کند و از سنت‌های اصیل این منطقه الهام می‌گیرد.

خانه‌های ویلایی سنتی معمولاً از مواد محلی و همخوان با محیط زیست مانند آجر، چوب، سنگ، خشت و گل، الیاف گیاهی و ... ساخته می‌شوند و دارای جزئیات زیبای معماری سنتی هستند. در داخل این خانه‌ها نیز از مصنوعات چوبی و مبلمان سنتی استفاده می‌شود. خانه‌های ویلایی سنتی عمدتاً جهت تجربه زندگی سنتی و معنویت در محیط طبیعی انتخاب می‌شوند.

2. خانه‌های ویلایی مدرن

یکی دیگر از سبک‌های ویلاسازی در میان انواع طراحی ویلا روستایی شمال، ساخت ویلای مدرن است. در تعریف سبک مدرن در ویلاسازی، ساده و بی‌آلایش بودن این سبک مد نظر قرار می ‌گیرد. خطوط صاف، استفاده از اشکال و حجم‌‌های مربع شکل، خطوط موازی، استفاده از رنگ‌های خنثی، سادگی و پرهیز از اجرای تزئینات سنتی و… از ویژگی‌‌های منحصربه‌فرد این سبک و معرف سبک مدرن در طراحی ویلا است. دکوراسیون داخلی بنا نیز با همین خطوط فکری طراحی می‌شود. 

خانه‌های ویلایی مدرن دارای طراحی‌های معاصر و نوین هستند. این خانه‌ها از مواد مدرن مانند شیشه، فلز، بتن، ترمووود (چوب‌های فرآوری شده) ، سمنت بورد (پانل‌های سیمانی)، سنگ و ... بهره می‌برند. پنجره‌های بزرگ و دیوارهای شیشه‌ای رو به مناظر طبیعی بیرون از خانه، قابی زیبا از منظر محیطی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. این خانه‌ها بیشتر به عنوان خانه‌های تفریحی و معاصر در روستاها انتخاب می‌شوند.

از آنجایی که سبک مدرن در معماری بعنوان یک سبک بین المللی شناخته می‌شود امکان هم خوانی فرم کلی بنا با بافت روستاهای ایران کم است، لذا موقعیت قرارگیری ویلا در روستا و حتی موقعیت بنا در زمین و حتی ابعاد و  ارتفاع آن، نقش مهمی در انتخاب سبک طراحی خانه باغ روستایی دارد. چرا که اجزای مختلف یک روستا در ترکیب با یکدیگر بافت روستا را تشکیل داده و برهم زدن انسجام کلی بافت روستا در طراحی ویلای روستایی جایز نیست.

طراحی نمای مدرن با سازه بنایی در شیراز

3. مرمت و نوسازی خانه‌های ویلایی 

خانه‌های ویلایی بازسازی شده معمولاً خانه‌های سنتی یا تاریخی هستند که به طور کامل یا بخشی از آنها مورد مرمت و بازسازی قرار می گیرند. این خانه‌ها دارای جزئیات و طراحی‌های منحصر به فردی هستند که با تلفیق مدرنیته و میراث تاریخی ، فضایی نو جهت اسکان خانواده و یا اقامت گاه بوم گردی و گردشگری می‌شوند. این خانه‌ها اغلب ارزش تاریخی و فرهنگی دارند و مورد توجه گردشگران و دوستداران هنر و تاریخ قرار می گیرند.

از آنجایی که توسعه گردشگری پایدار و ایجاد اشتغال پایدار در زمره سیاست‌های کلان دولت‌ها قرار دارد، گرایش به مرمت بناهای تاریخی و سنتی و تبدیل آن به مکانی توریستی و تفریحی می‌تواند فرصتی برای سرمایه‌گذاری اقتصادی محسوب شود.

طراحی خانه باغ در روستا

خانه‌ باغ‌ها در روستاها، نمایانگر هماهنگی بین معماری انسانی و طبیعتِ زیبا هستند. این خانه باغ‌ها نه تنها به عنوان مکانی برای زندگی بلکه به عنوان یک عنصر جزء از محیط زیبای روستایی درآمیخته می‌شوند. طراحی باغ ویلا (خانه باغ) در روستا نیازمند درک عمیقی از مناظر طبیعی، فرهنگ محلی و متغیرهای زیست‌محیطی است. در این بخش به بررسی عناصر کلیدی طراحی خانه باغ در روستا بصورت مختصر پرداخته و رویکردهای بهینه را برای ایجاد اتصال معنی‌دار با طبیعت و زیبایی‌های روستایی مورد بحث قرار می‌دهد.

مراحل طراحی خانه ویلایی در روستا

تحلیل موقعیت، اقلیم و محیط زیست: اولین مرحله در طراحی خانه ویلایی در روستا تحلیل دقیق موقعیت قرارگیری بنا در محدوده روستا و عوامل محیط زیستی است. این موارد شامل بررسی مناظر طبیعی، خصوصیات زمین، جغرافیای محل و چگونگی آب و هوا می‌شود. تحلیل این عوامل به معمار اجازه می‌دهد تا به طور بهینه از منابع طبیعی استفاده کند و با محیط پیرامون هماهنگ شود. برای مثال استفاده از سقف‌های شیروانی چهار طرفه در معماری منطقه پر بارش شمال ایران، پاسخی مناسب به بارندگی مداوم منطقه و همچنین محلی برای نگهداری محصولات کشاورزی محسوب می‌شود.

انتخاب معماری: معماری باغ ویلا باید با محیط روستایی سازگار باشد. استفاده از مواد محلی مانند چوب و سنگ، طراحی‌های سنتی و انعطاف‌پذیر در نمای خانه از جمله عواملی هستند که به ایجاد هماهنگی با محیط کمک می‌کنند. طراحی نمای خانه روستایی شیک، نیازمند در نظر گرفتن تناسبات صحیح و استفاده از متریال همگون با بستر طراحی است. حتی طراحی نادرست نمای ساختمان یک طبقه روستایی نیز می‌تواند منجر به آسیب بصری بافت روستا و در نتیجه کاهش کیفیت فضایی محیط شود.

ساخت ویلاهای مرتفع مدرن در چند طبقه، آسیب‌های غیر قابل جبرانی به منظر عمومی روستا وارد می‌کند. لذا همخوانی فرم کلی بنا و حتی متریال استفاده شده در نمای ساختمان با بستر طراحی آن بسیار حائز اهمیت است. نقشه خانه روستایی شیک می‌بایست علاوه بر سازگاری با محیط پیرامون، پاسخگوی نیازهای متعدد و بروز کاربران خود نیز باشد. از جمله محدودیت‌هایی که در خانه‌های سنتی روستایی وجود داشت، ابعاد کوچک فضاهای اقامتی بود که در حال حاضر با پیشرفت تکنولوژی ساخت، می‌توان دهانه‌های تیر مابین ستون‌ها را افزایش داده و فضاهای جمعی خوبی را خلق کرد.

محوطه سازی خانه ویلایی حیاط دار (باغ و باغچه): یکی از مهمترین جنبه‌های طراحی خانه باغ در روستا، ایجاد فضاهای باز و باغچه‌های زیبا است. در نظر گرفتن فضای سبز بومی، تراس‌ها، باربیکیوها، باغچه‌ها و فضاهای دیگر برای استفاده از طبیعت و فعالیت‌های خارجی ایجاد می‌شوند. برای مثال با طراحی و ساخت آلاچیق‌ها و تنورهای مدرن جهت پخت نان در محوطه حیاط می‌توان نوستالژی‌های دوران قدیم را باز آفرینی و در امتداد معماری سنتی اما با استفاده از تکنولوژی روز دنیا حرکت کرد.

از نکات مهم در طراحی حیاط ویلا باغ، در نظر گرفتن فضای پارکینگ است، زیرا با توجه به اهمیت اتومبیل در حمل و نقل امروزی، نیاز به پارکینگ بیشتر احساس می‌شود. با افزایش آپارتمان‌نشینی و تمایل افراد به سکونت در مکان‌های دنج روستایی در ایام تعطیل، خانه باغ‌های امروزی محل تجمع چند خانوار در تعطیلات آخر هفته شده‌اند و نیاز به پارکینگ برای چند اتومبیل را بیش از پیش می‌طلبند. بسیاری از کارفرمایان به ساخت استخرهای روباز و سرپوشیده در حیاط خانه خود علاقه دارند.

با توجه به کاهش سطح آب‌های زیرزمینی در ایران، تصمیم به ساخت استخر باید همراه با مطالعات آب منطقه‌ای باشد؛ زیرا ساخت استخر استاندارد هزینه‌بر است و در صورت عدم تأمین آب در آینده، علاوه بر زیان کارفرما، کیفیت فضای حیاط ویلا نیز کاهش می‌یابد. در نظر گرفتن شیب زمین و جلوگیری از رانش آن در شیب‌های تند نیز از موضوعات بسیار مهم در طراحی و ساخت خانه روستایی است که باید با روش‌هایی مانند اجرای دیوار حائل و کانال‌کشی آب در اطراف بنا، از پیشروی خاک به‌ویژه در روزهای بارندگی جلوگیری کرد.

بهینه‌سازی نور و انرژی: در طراحی خانه باغ، بهینه‌سازی نور طبیعی و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر از اهمیت بالایی برخوردار است. پنجره‌ها و انتقال‌دهنده‌های نور باید به گونه‌ای طراحی شوند که نور خورشید به خوبی در خانه جریان یابد. به عنوان مثال، خانه‌های روستایی سنتی در شمال ایران با کشیدگی غربی-شرقی و ایجاد ایوان‌های جنوبی، تلاش می‌کردند تا در زمستان از نور خورشید بیشترین استفاده را ببرند و در تابستان‌های گرم آن را کنترل کنند. این خانه‌ها با توجه به تغییر زاویه تابش خورشید در فصول مختلف، از پیش‌آمدگی‌ها و پس‌روی‌های جبهه جنوبی برای بهینه‌سازی نور بهره می‌بردند. استفاده از این اصول در طراحی ویلا باغ‌های روستایی جدید، می‌تواند به کاهش مصرف انرژی و سوخت‌های فسیلی کمک کند.

محافظت از محیط زیست: در طراحی خانه باغ روستایی، محافظت از محیط زیست نیز بسیار مهم است. استفاده از سیستم‌های پایدار مانند سیستم‌های گرمایش و سرمایش کارآمد و مدیریت پسماندها می‌تواند به حفظ محیط زیست کمک کند. به‌کارگیری نیروی برق خورشیدی با استفاده از پانل‌های خورشیدی در جبهه‌های آفتاب‌گیر بنا و همچنین ذخیره آب‌های سطحی و استفاده از آب باران برای آبیاری گیاهان محوطه و شست‌وشو، آسیب به محیط زیست را به حداقل می‌رساند.

همچنین، استفاده از عایق‌های حرارتی و پنجره‌های دو جداره از میزان مصرف انرژی در فصول مختلف سال می‌کاهد. به‌کارگیری رنگ‌های روشن در نما باعث کاهش جذب گرمای خورشید و به‌دنبال آن، کاهش مصرف انرژی برق توسط سیستم‌های مکانیکی تهویه مطبوع خواهد شد.

طراحی باغ ویلا مدرن در مشهد

طراحی ویلا در مناطق روستایی از حساسیت خاصی برخوردار است چرا که باید پیش از همه با اقلیم و  بافت روستایی آن منطقه همخوانی داشته باشد. بسته به مکان جغرافیایی و آب و هوای منطقه طراحی، متریال‌ها و نحوه‌‌ی ساخت متفاوت است. برای حفظ ظاهر روستایی و خدشه وارد نکردن به بافت آن لازم است نکات مهم در این باره مورد بحث و بررسی قرار گیرد.  به دلیل این حساسیت ما این مقاله را به ارائه‌ی نکاتی در رابطه با طراحی ویلای روستایی شیک و در عین حال اصولی اختصاص داده‌ایم. خانه‌های روستایی را بر اساس اقلیم دسته بندی کرده و به ویژگی‌های آنها می‌پردازیم. 

خانه‌های روستایی اقلیم مرطوب و پر باران

در مناطق شمالی ایران، ساخت و ساز ویلا به دلیل نزدیکی به پایتخت کشور و قرارگیری در طبیعت بی نظیر مابین ساحل دریای کاسپین و جنگل‌های هیرکانی، به شدت در حال افزایش است. قرارگیری این مناطق مابین کوه‌های البرز و دریای خزر (کاسپین) منجر به بارندگی های زیاد و رطوبت بالا می‌شود. بنابراین ویلاها در این مناطق باید به گونه‌ای طراحی شوند که تا حد ممکن از پوسیدگی و آسیب‌های ناشی از رطوبت محافظت شوند. اسکلت ساختمان باید از مواد مقاوم در برابر رطوبت ساخته شده و طراحی شود تا در مقابل رطوبت محافظت گردد. 

شیروانی سقف‌ها به منظور تحمل وزن باران و برف و جلوگیری از نفوذ رطوبت از طریق سقف ضروری است. دیگر مواد ساختمانی که می‌توان در این مناطق استفاده کرد، سنگ و سیمان هستند که بعنوان مصالح پرمصرف در ساخت ویلاها و خانه باغ‌های روستایی مناطق شمالی ایران استفاده می‌شوند. با ترکیب چوب در طراحی نما به زیبایی و مقاومت بیشتری به ویلاها بخشیده و عمر آنها را افزایش دهند.

همچنین، استفاده از موادی نظیر چوب مهندسی شده، کاهگل، پنجره‌ها و سیستم تهویه مناسب، رنگ‌های ضد آب و درزگیرها برای مقاومت بهتر در برابر رطوبت مفید هستند. لازم به ذکر است که در مناطق مرطوب، استفاده از بتن نیز می‌تواند مفید باشد که علاوه بر مقاومت به رطوبت، زیبایی به ویلاها بدهد. همچنین، باید به چیدمان و دکوراسیون داخلی نیز توجه کرده و مواد و تجهیزات با کیفیت و مقاوم به رطوبت را انتخاب نمایید.

در نهایت، به دلیل بارش فراوان باران در این مناطق، در طراحی و ساخ ویلاها و خانه های روستایی حتی الامکان از ساخت طبقه زیرزمین جلوگیری می شود زیرا  علاوه بر نفوذ آّب‌های سطحی به داخل زیر زمین، با حبس رطوبت فراوان در زیرزمین مواجه خواهیم بود. همچنین با بالا آوردن سطح همکف ساختمان بوسیله کرسی چینی و یا سازه بتنی و فولادی، مانع از نفوذ رطوبت صعودی از سمت زمین به جداره‌ها و کف ساختمان می‌شدند. امروزه نیز توجه به این نکته اقلیمی و استفاده از عایق‌های رطوبتی در کرسی چینی طبقه همکف بسیار ضروری است.

طراحی ویلا با سقف شیب دار

طراحی ویلا با سقف شیبدار

استفاده از سقف‌های شیروانی به صورت شیب چهار طرفه در چهار وجه اصلی بنا از ویژگی‌های اساسی یک خانه جهت مقابله با بارش‌های باران و برف محسوب میشد. در گذشته نیز خانه‌های روستایی مناطق شمالی ایران بسته به قرارگیری در محیط جلگه‌ای، جنگلی و یا ارتفاعات کوهستانی از مصالح مختلفی مانند چوب (لته سر)، ساقه برنج، کاه و حتی سنگ‌های تخت در مناطق کوهستانی جهت پوشش سقف‌های شیب دار بهره می‌بردند. در دوره پهلوی نیز استفاده از پوشش حلب برای سقف‌های شیروانی روستاهای مناطق شمالی ایران باب شد. امروزه نیز بکارگیری مصالح نوینی مانند سقف‌های شینگل، سنگریزه‌ای، سفالی، روف تایل، ذوزنقه‌ای، آندوویلا، آکروتایل و ... در سقف‌های شیب دار مناطق پر باران شمال کشور دیده می‌شود. 

ویلای روستایی شمال ایران 

علاوه بر طبیعت شمال ایران، ویلا و خانه‌های محلی در استان‌های گیلان و مازندران، از جذابیت‌های خاص خود برخوردار بوده و به همین دلیل مسافران زیادی را به این مناطق جذب می‌کند. بخش‌هایی از استان مازندران در ارتفاعات مناطقی وجود دارند که در آن تنوع انواع مختلف خانه‌های روستایی را میتوانید مشاهده کنید. نه تنها زیبایی بصری این خانه‌ها ما را مذکور خود میکند؛ بلکه به ما در انتخاب متریال طراحی مناسب برای ویلاهای آن منطقه یاری می‌رساند. 

از بحث خانه‌های بومی مناطق که بگذریم، ویلاهایی که در نواحی شمالی ایران ساخته می‌شوند می‌بایست علاوه بر ظاهری زیبا و شیک، کاربردی بوده و با بافت اطراف آن همخوانی داشته باشد. چرا که این یکدستی و یکنواختی در طراحی، دوستدار طبیعت بوده و به حریم بومی این مناطق تجاوز نمی کند. به همین دلیل بهتر است که از متریال‌ها و رنگ‌هایی استفاده کنیم که نه تنها از از لحاظ ظاهری چشم نواز باشد بلکه نیازهای منطقه را نیز برآورده کند؛ همچنین به طبیعت آسیب نزند. از آنجایی که ییلاقات نوار شمالی ایران، جزء مناطق کوهستانی به حساب می‌آیند باید از قواعد معماری کوهستانی توأمان با معماری بومی منطقه استفاده کرد.

ویلاهای روستایی مناطق گرم و خشک 

از جمله مناطقی که در آن ویلای روستایی ساخته می‌شود، مناطق گرم و خشک است. برخلاف تصور عموم، ساخت ویلاهای روستایی در این مناطق اگر به طور اصولی صورت گیرد به طبیعت خشک آن مناطق نیز زیبایی می‌بخشد. یکی از مشخصات مناطق گرم و خشک و کویری، ترکیبی از آسمان آبی و رنگ خاک می‌باشد؛ بنابراین بهتر است در طراحی ویلاهای روستای این مناطق از متریال‌هایی استفاده کنیم که با این ترکیب رنگ همخوانی داشته باشد و علاوه بر آن در برابر اقلیم این منطقه مقاوم باشد.

ساخت ویلا در نواحی گرم و خشک که از آب دور بوده و رطوبت آن پایین است و درجه حرارت آن غالباً بالاتر از ۳۰ درجه بوده، از اصول خاص خود برخوردار است. عمده‌ترین فاکتوری که باید در ساخت یک ویلا در این مناطق در نظر گرفت، آسایش حرارتی در فضای داخلی ویلا و صرفه جویی در مصرف انرژی است. برای طراحی یک ویلا در مناطق گرم و خشک بهتر است نکات زیر را در نظر گرفت. 

فرم مناسب برای ویلای مناطق گرم و خشک

استفاده از فرم درونگرا با قراردهی حیاط در مرکز پلان، جزء کاربردی‌ترین فرم‌های ساختمانی در مناطق گرم و خشک ایران محسوب می‌شود. چرا که با ایجاد سایه در حیاط مرکزی علاوه بر کنترل نور ورودی به داخل بنا با کاشت پوشش گیاهی مقاوم در آب و هوای گرم و خشک و قراردهی حوض میانی، سعی در افزایش رطوبت موجود در خرده اقلیم خانه می‌کنند. 

علاوه بر ایجاد آسایش حرارتی بوسیله ایجاد حیاط مرکزی، محرمیت و خلوت لازم با جلوگیری از اشرافیت همسایگان به داخل حیاط و جداره‌های شفاف خانه، فراهم خواهد شد. خانه‌ها در بافت‌هایی فشرده در کنار یکدیگر قرار میگیرند تا ضمن حداقل تبادل حرارتی با محیط پیرامون، حداکثر سایه‌اندازی در کوچه ایجاد شود. به علت تابش شدید نور خورشید در تابستان و سرمای زیاد زمستان، جهت قرارگیری جبهه اصلی ساختمان در سمت جنوب تا جنوب شرقی است تا بیشترین میزان انرژی گرمایی خورشید را در فصل زمستان دریافت كند. 

همچنین به منظور استفاده از بادهای مناسب، معماران سنتی مناطق کویری از بادگیر برای انتقال باد مناسب به درون بنا و همچنین خروج هوای کم فشار گرم به بیرون از ساختمان استفاده می کردند. در بعضی موارد به قرار دادن حوضچه آب در زیر بادگیرهای سنتی و راهکارهای مشابه این، رطوبت بسیار پایین  فضای داخل خانه را افزایش می‌دادند. در ساخت ویلاهای امروزی نیز می‌توان با در نظر گرفتن نکات مهم در طراحی پایدار، میزان مصرف انرژی را با راهکارهایی معمارانه به حداقل رساند. 
 

استفاده از آجر در نما:

استفاده از آجرهای خشک شده در نمای خانه می‌تواند به عنوان یک راه حفظ از افزایش دما در داخل خانه در دوران تابستان و کاهش از دست دادن گرما در زمستان مفید باشد. زیرا آجرهای خشک شده، به عنوان یکی از ضعیف‌ترین رسانای گرما شناخته می‌شوند. این ویژگی از آجر باعث می‌شود که در نمای خارجی ویلاهای منطقه گرم و خشک مورد استفاده قرار گیرد و در تابستان، از ورود گرما به داخل منزل جلوگیری کند و در زمستان نیز از خروج گرما از منزل محافظت کند. به علاوه، استفاده از آجر در نما به آن شکوه و زیبایی مخصوصی می‌بخشد. این ایده به تاریخچه تمدن‌های قدیمی باز می‌گردد، که از آجر به عنوان یک ماده‌ی ساختمانی ارزشمند برای حفظ دما در خانه‌ها استفاده می‌کردند.

پنجره های کوچک: 

اگرچه تعبیه تهویه مناسب برای یک فضا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما این کار باید با توجه به اقلیم و آب و هوای منطقه انجام شود. در مناطق با اقلیم و آب و هوای خشک، بهتر است از پنجره‌های کوچک با تعداد کمتر استفاده کرد تا تبادل گرما و سرما به حداقل برسد.

دیوارهای ضخیم و بلند:

یکی از ویژگی‌های اساسی خانه‌های مناطق گرم و خشک، دیوارهای بلند و ضخیم هستند. استفاده از سیمان و بتن در طراحی خانه‌های منطقه گرم و خشک، همراه با مواد عایق درون آن، نه تنها به زیبایی ویلا افزوده می‌شود، بلکه آن را در مقابل دمای بالا و پایین مقاوم می‌کند. این استراتژی باعث می‌شود تا در تابستان خانه خنک باقی بماند و در زمستان از از دست دادن گرما به داخل محیط جلوگیری کند. یکی از نمونه‌های موفق از این استراتژی در طراحی معماری خانه‌ها، خانه‌های کاشان (خانه اخوان کاشان) می‌باشد.

سقف: 

سقف خانه در معرض تابش آفتاب و اشعه خورشید قرار دارد و به همین دلیل در تأثیر دمای محیط نقش مستقیمی ایفا می‌کند. بنابراین، در طراحی ویلاهای منطقه گرم و خشک، اهمیت زیادی به انتخاب مواد و ساختار سقف داده می‌شود.

در مناطق گرم و خشک، ساختار سقف می‌تواند به صورت دو لایه یا با استفاده از سقف‌های سفید طراحی شود، زیرا این اقدامات به منظور منعکس کردن گرما و کاهش جذب آن توسط ساختار سقف انجام می‌شوند. همچنین، ایجاد یک باغچه کوچک یا استخر می‌تواند نقش مهمی در طراحی ویلاهای منطقه گرم و خشک ایفا کند، به عنوان یک عنصر زیبایی و همچنین برای ایجاد تعادل دمایی در محیط. نمونه‌هایی از این نوع طراحی را می‌توان در خانه‌های مدیترانه‌ای در کشورهایی مانند یونان و فرانسه مشاهده کرد.

آب باران:

سقف‌های گنبدی می‌توانند به عنوان سازه‌های ذخیره‌کننده آب در خانه‌های مناطق گرم و خشک مطرح شوند. این ساختارها به دلیل قابلیت جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آب، نه تنها به کاهش دما در داخل منزل کمک می‌کنند بلکه منابع آبی برای فصل تابستان و زمان‌های خشک را نیز فراهم می‌سازند.

گیاهان و فضای سبز:

به جز آب، گیاهان نیز به عنوان یک عنصر خنک کننده در مناطق گرم و خشک عمل می‌کنند و بنابراین در طراحی خانه‌های منطقه گرم و خشک نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. گیاهان نه تنها به تصفیه هوا کمک می‌کنند؛ بلکه به افزایش رطوبت هوا نیز می‌انجامند. این اجزای حیاتی معمولاً در داخل و اطراف خانه، در نما، و تراس‌ها استفاده می‌شوند و سایه‌های طبیعی ایجاد می‌کنند که در تابستان اهمیت آن به وضوح مشهود است. از این رو، استفاده از گیاهان نه تنها به تعادل دمای محیط کمک می‌کند؛ بلکه با زیبایی و شکوه به ویلاها جلب توجه می‌کند. استفاده از گیاهان در طراحی ویلاهای روستایی مناطق گرم و خشک، هم از نظر ترکیب رنگ و هم از نظر اصول زیبایی شناختی در طراحی ویلاها نقش بسیار اساسی دارد.

رنگ:

در ویلاهای مناطق گرم و خشک، استفاده از دیوارهای رنگ سفید به عنوان نمای خارجی معمولاً مورد توجه قرار می‌گیرد. این دیوارها قابلیت منعکس کردن گرما را دارند و به دلیل تطابق خود با دمای محیط، در طراحی ویلاهای منطقه گرم و خشک به کار می‌روند. نمونه‌هایی از این نوع طراحی را می‌توان در خانه‌های مدیترانه‌ای مشاهده کرد.

عناصر ایجاد سایه:

هنگام طراحی ویلا های منطقه گرم و خشک در نظر گرفتن سایه بان و وسایلی چون Shade ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که کمک می‌کند که دیوارهای خارجی ساختمان کمتر در معرض خورشید قرار بگیرند. بر روی سقف می‌تواند آفتاب گیر استفاده کرده که نتیجه‌ی استفاده از این وسیله فراهم کردن دمای مناسب برای فضای داخلی ویلای منطقه گرم و خشک می‌باشد.

بالکن  و تراس: 

این فضاها در طراحی ویلا های مناطق گرم و خشک به تهویه‌ی هوا کمک کرده و همچنین دما را در بخش‌های داخلی آن در صورتی که فضاها به هم مرتبط باشند، کاهش می‌دهد. وقتی که این فضاها با گیاهان پوشیده شده باشند این خاصیت تقویت شده و به خنک شدن فضای داخلی کمک می‌کند. از این نوع خانه‌ها می‌توان به خانه‌های عربی که در مناطق گرم با درجه حرارت‌های بسیار بالا ساخته می‌شوند اشاره کرد. در این خانه‌ پاسیویی در مرکز ساخته شده و سایر فضاها حول این نقطه ساخته می شوند. فضاهایی مانند بالکن در ساختن ویلاهای روستایی علاوه بر کمک به تعادل دمای محیط ظاهری زیبا و شیک به این ویلاها می بخشند. 

 علاوه بر موارد ذکر شده  توجه به رنگ استفاده شده در نمای ساختمان‌های مناطق گرم و خشک و ویلاهای روستایی این منطقه بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در مناطقی چون یزد که از کاه گل در نمای خانه‌های آن استفاده می‌شود؛ می‌توان برای طراحی ویلای روستایی این منطقه، نمای آن را به شکلی پیاده سازی کرد که از لحاظ رنگ با بافت منطقه همخوانی داشته باشد. 

طراحی ویلای مناطق کوهستانی 

برای طراحی مناطق کوهستانی موارد زیر را باید در نظر گرفت:

 جهت یابی بنا:

همان گونه که در مورد ویلا های مناطق گرم و خشک صحبت کردیم؛ در طراحی ویلای مناطق کوهستانی نیز باید از لحاظ جهت گیری، اصول بخصوصی را رعایت کنیم. قرارگیری ساختمان ویلا باید به گونه‌ای باشد که پوشش گیاهی اطراف آن به هیچ عنوان آسیب ندیده و از بین نرود. بخش کوهستانی، محل ساخت ویلا باید تا جایی که می‌شود دست نخورده باقی بماند. وقتی که صحبت از جهت یابی ویلای کوهستانی به میان می آید، باید این جهت گیری به گونه‌ای باشد که ساختمان از آفتاب و نور خورشید بیشترین استفاده را ببرد. 

رنگ ها و متریال ها

متریال‌های استفاده شده در ساخت و طراحی خانه های کوهستانی عموماً چوب طبیعی به همراه آلومینیوم می باشد. ترکیب چوب و سنگ در طراحی نمای ویلای کوهستانی نه تنها با طبیعت اطراف همخوانی دارد، بلکه ظاهری شیک به ویلای روستای کوهستانی ما می بخشد. دلیل استفاده از سنگ در ویلای کوهستانی مقاومت آن در برابر سرما و همچنین عایق بودن آن در برابر دمای پایین و حفظ دمای متعادل فضای داخلی ویلا و خانه می باشد. سنگ های استفاده شده در ویلاهای کوهستانی غالباً رنگ‌های تیره دارند.

جمع بندی: 

 ما در این مقاله در رابطه با ویژگی های ویلاهای روستایی در مناطق غیر شهری بر حسب اقلیم صحبت کردیم و آن را به اقلیم پرباران مرطوب، گرم و خشک و کوهستانی تقسیم کردیم. نکته‌ی مورد توجه در طراحی ویلای روستایی مهمتر از همه خدشه وارد نکردن به بافت طبیعی روستایی می باشد. در ادامه همچنین به این موضوع که چگونه می توان یک ویلای شیک روستایی ساخت و در مورد متریال‌های مورد استفاده در این ویلاها پرداختیم. 

اسکلت سازه ویلاهایی که در مناطق مرطوب و پر باران ساخته می‌شوند، باید از متریال‌هایی باشند که در برابر رطوبت و پوسیدگی مقاومت داشته و همچنین ظاهری شیک و زیبا به ویلای روستایی ما ببخشد. برای این کار می‌بایست از متریال‌هایی چون چوب و سیمان استفاده کرد. ارتفاع دیوارها در ویلاهای مناطق مرطوب کوتاه و غالباً سقف آن شیروانی بوده چرا که باید تحمل وزن آب حاصل از بارندگی را داشته باشد. 

ویلاهای مناطق گرم و خشک غالبا دیوارهای بلند داشته و سقف آنها صاف می‌باشد. مواردی که باید در طراحی ویلای منطقه گرم و خشک رعایت کرد، جهت گیری ساختمان، پنجره‌های کوچک، استفاده از آجر در نما و استفاده از عایق مناسب در دیوارها جهت حفظ دما در زمستان‌ها و خنک نگه داشتن محیط در فصل گرما و تابستان می‌باشد. علاوه بر آن در نظر گرفتن فضایی برای قرار دادن گیاهان در داخل و خارج ویلای منطقه گرم و خشک و همچنین استفاده از رنگ‌های روشن در نمای آن نه تنها  به تهویه هوا و خنک شدن فضا کمک می‌کند، بلکه ظاهری زیبا و شیک به ویلا می بخشد.

ویلاهای مناطق کوهستانی می‌بایست شرایط ویژه داشته باشند. از شرایط ساخت ویلای کوهستانی می‌توان به حداقل بودن آسیب به پوشش گیاهی اطراف آنجا و همینطور استفاده از متریال‌هایی چون سنگ، چوب و سیمان به همراه متریال‌هایی چون آلومینیوم اشاره کرد. این متریال ها نه تنها به زیبایی ویلای ما می‌افزایند؛ بلکه از لحاظ تبادل دمایی حداقل تبادل دما را با محیط اطراف داشته و از هدر رفتن گرما جلوگیری می کند. در طراحی خانه های ویلایی کوهستانی این نکته باید در نظر گرفته شود که همیشه جهت گیری ساختمان باید به گونه ای باشد که در معرض تابش خورشید و نور آفتاب قرار گیرد. 

مطالب مرتبط: مصالح نوین ساختمان