طراحی خانه ویلایی در روستا

خانه‌های ویلایی در روستاها به عنوان مکان‌هایی برای فرار از زندگی شهری و ارتباط با طبیعت و مناظر طبیعی زیبا جذابیت زیادی دارند. این خانه‌ها معمولاً به عنوان مکان‌های تفریحی و استراحتی برای خانواده‌ها و دوستان استفاده می‌شوند. اما در طراحی یک خانه ویلایی در روستا، باید توجه دقیقی به نوع و سبک خانه داشته باشیم تا بهترین تجربه زندگی را در محیط طبیعی روستا داشته باشیم. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف خانه‌های ویلایی در روستا و نکات طراحی آنها می‌پردازیم.

1. خانه‌های ویلایی سنتی

سبک سنتی به معنای استفاده از اصول طراحی سنتی در ساخت ویلاهای لوکس و معاصر است. این اصول در طی قرونی طولانی بر اساس فرهنگ و شرایط جغرافیایی مناطق مختلف شکل گرفته است. هر کشور و فرهنگی دارای معماری سنتی منحصر به فردی است که هویت مکان‌ها و ساختمان‌های سنتی را به تصویر می‌کشد. در ساخت ویلا در مناطق ییلاقی، می‌توان از طراحی ویلا سنتی بهره برد. اما تفاوت بین طراحی ویلا مدرن و ویلا سنتی به مسائل بیشتری از جنبه‌های ظاهری خود می‌پردازد. ویژگی‌های اصلی در طراحی ویلا مدرن بر اساس هویت جهانی و تمرکز بر جداسازی از محیط خارجی است. اما در طراحی ویلا سنتی، فرهنگ، سنت‌ها و عناصر تاریخی از معماری اصلی ساختمان تاثیر می‌گذارند.

به عنوان مثال، طراحی ویلا کلاسیک معمولاً به عنوان نوعی طراحی سنتی تلقی می‌شود که به سنت‌های معماری باستانی مانند روم و یونان بازمی‌گردد. همچنین، طراحی ویلا سنتی ایرانی نیز از میراث معماری ایرانی استفاده می‌کند و از سنت‌های اصیل این منطقه الهام می‌گیرد.

خانه‌های ویلایی سنتی معمولاً از مواد محلی مانند آجر، چوب و سنگ ساخته می‌شوند و دارای جزئیات زیبای معماری سنتی هستند. در داخل این خانه‌ها نیز از مصنوعات چوبی و مبلمان سنتی استفاده می‌شود. خانه‌های ویلایی سنتی عمدتاً جهت تجربه زندگی سنتی و معنویت در محیط طبیعی انتخاب می‌شوند.

2. خانه‌های ویلایی مدرن

یکی دیگر از سبک‌های ویلاسازی در میان انواع طراحی ویلا روستایی شمال، ساخت ویلای مدرن است. در تعریف سبک مدرن در ویلاسازی، ساده و بی‌آلایش بودن این سبک مد نظر قرار می ‌گیرد. خطوط صاف، استفاده از اشکال و حجم‌‌های مربع شکل، خطوط موازی، استفاده از رنگ‌های خنثی و… از ویژگی‌‌های منحصربه‌فرد این سبک و معرف سبک مدرن در طراحی ویلا است. دکوراسیون داخلی بنا نیز بدین گونه طراحی می‌شود. خانه‌های ویلایی مدرن دارای طراحی‌های معاصر و نوین هستند. این خانه‌ها از مواد مدرن مانند شیشه، فلز و بتن بهره می‌برند. پنجره‌های بزرگ و دیوارهای شیشه‌ای به مناظر طبیعی بیرون از خانه دسترسی را آسان می‌کنند. این خانه‌ها بیشتر به عنوان خانه‌های تفریحی و معاصر در روستاها انتخاب می‌شوند.

طراحی نمای مدرن با سازه بنایی در شیراز

3. خانه‌های ویلایی بازسازی شده

خانه‌های ویلایی بازسازی شده معمولاً خانه‌های سنتی یا تاریخی هستند که به طور کامل بازسازی شده‌اند. این خانه‌ها دارای جزئیات و طراحی‌های منحصر به فردی هستند که با تلفیق مدرنیته و ارثیه تاریخی ایجاد می‌شوند. این خانه‌ها اغلب ارزش تاریخی و فرهنگی دارند و جلب توجه گردشگران و دوستداران هنر و تاریخ می‌شوند.

طراحی خانه باغ در روستا

خانه‌ باغ ها در روستاها، نمایانگر هماهنگی بین معماری انسانی و طبیعتِ زیبا هستند. این خانه باغ ها نه تنها به عنوان مکانی برای زندگی بلکه به عنوان یک عنصر جزء از محیط زیبای روستایی درآمیخته می‌شوند. طراحی باغ ویلا (خانه باغ) در روستا نیازمند درک عمیقی از مناظر طبیعی، فرهنگ محلی و متغیرهای زیست‌محیطی است. در این بخش به بررسی عناصر کلیدی طراحی خانه باغ در روستا بصورت مختصر پرداخته و رویکردهای بهینه را برای ایجاد اتصال معنی‌دار با طبیعت و زیبایی‌های روستایی مورد بحث قرار می‌دهد.

مراحل طراحی:

تحلیل موقعیت و محیط زیست: اولین مرحله در طراحی خانه باغ در روستا تحلیل دقیق موقعیت و محیط زیست است. این شامل بررسی مناظر طبیعی، خصوصیات زمین، جغرافیای محل و عوامل آب و هوا می‌شود. تحلیل این عوامل به معمار اجازه می‌دهد تا به طور بهینه از منابع طبیعی استفاده کند و با محیط پیرامون هماهنگ شود.

انتخاب معماری: معماری باغ ویلا باید با محیط روستایی سازگار باشد. استفاده از مواد محلی مانند چوب و سنگ، طراحی‌های سنتی و انعطاف‌پذیری در نمای خانه از جمله عواملی هستند که به ایجاد هماهنگی با محیط کمک می‌کنند.

محوطه سازی (باغ و باغچه): یکی از مهمترین جنبه‌های طراحی خانه باغ در روستا، ایجاد فضاهای باز و باغچه‌های زیبا است. تراس‌ها، باربیکیوها، باغچه‌ها و فضاهای دیگر برای استفاده از طبیعت و فعالیت‌های خارجی ایجاد می‌شوند.

بهینه‌سازی نور و انرژی: در طراحی خانه باغ، بهینه‌سازی نور طبیعی و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر اهمیت دارد. پنجره‌ها و سایر انتقال‌دهنده‌های نور باید به شیوه‌ای طراحی شوند که نور خورشیدی بهتری در خانه بدهند.

محافظت از محیط زیست: در طراحی خانه باغ در روستا، محافظت از محیط زیست نیز حائز اهمیت است. استفاده از سیستم‌های پایدار مانند سیستم‌های گرمایش و سرمایش کارآمد و مدیریت پسماندها می‌تواند به حفظ محیط زیست کمک کند.

طراحی باغ ویلا مدرن در مشهد

طراحی ویلا در مناطق روستایی از حساسیت خاصی برخوردار است چرا که باید پیش از همه با اقلیم و  بافت روستایی آن منطقه همخوانی داشته باشد. بسته به مکان جغرافیایی و آب و هوای منطقه طراحی، متریال‌ها و نحوه‌‌ی ساخت متفاوت است. برای حفظ ظاهر روستایی و خدشه وارد نکردن به بافت آن لازم است نکات مهم در این باره مورد بحث و بررسی قرار گیرد.  به دلیل این حساسیت ما این مقاله را به ارائه‌ی نکاتی در رابطه با طراحی ویلای روستایی شیک و در عین حال اصولی اختصاص داده‌ایم.

خانه‌های روستایی را بر اساس اقلیم دسته بندی کرده و به ویژگی‌های آنها می‌پردازیم. 

خانه‌های روستایی اقلیم مرطوب و پر باران

در مناطق شمالی ایران، ساخت و ساز ویلا به شدت در حال افزایش است. نزدیک بودن این مناطق به کوه‌های البرز و دریای خزر منجر به بارندگی های زیاد و رطوبت بالا میشود. بنابراین ویلاها در این مناطق باید به گونه‌ای طراحی شوند که تا حد ممکن از پوسیدگی و آسیب‌های ناشی از رطوبت محافظت شوند. اسکلت ساختمان باید از مواد مقاوم در برابر رطوبت ساخته شده و طراحی شود تا در مقابل رطوبت محافظت گردد. 

چوب به عنوان یک ماده مقاوم به رطوبت معرفی می‌شود و می‌تواند در ساخت ویلاها به کار رود. همچنین، شیروانی سقف‌ها به منظور تحمل وزن باران و برف و جلوگیری از نفوذ رطوبت از طریق سقف ضروری است. دیگر مواد ساختمانی می‌توانند سنگ و سیمان باشند؛ که با ترکیب چوب در طراحی نما به زیبایی و مقاومت بیشتری به ویلاها بخشیده و عمر آنها را افزایش دهند. همچنین، استفاده از موادی نظیر چوب مهندسی شده، کاهگل، پنجره‌ها و سیستم تهویه مناسب، رنگ‌های ضد آب و درزگیرها برای مقاومت بهتر در برابر رطوبت مفید هستند. لازم به ذکر است که در مناطق مرطوب، استفاده از بتن نیز می‌تواند مفید باشد که علاوه بر مقاومت به رطوبت، زیبایی به ویلاها بدهد. همچنین، باید به چیدمان و دکوراسیون داخلی نیز توجه کرده و مواد و تجهیزات با کیفیت و مقاوم به رطوبت را انتخاب نمایید.

در نهایت، به دلیل بارش فراوان باران در این مناطق، ویلاها و خانه‌های روستایی زیرزمین ندارند تا از ورود آب به داخل آنها جلوگیری کنند.

طراحی ویلا با سقف شیب دار

ویلای روستایی شمال ایران 

علاوه بر طبیعت شمال ایران، ویلا و خانه‌های محلی در استان‌های گیلان و مازندران، از جذابیت‌های خاص خود برخوردار بوده و به همین دلیل مسافران زیادی را به این مناطق جذب می‌کند. بخش‌هایی از استان مازندران در ارتفاعات مناطقی وجود دارند که در آن تنوع انواع مختلف خانه‌های روستایی را میتوانید مشاهده کنید. نه تنها زیبایی بصری این خانه‌ها ما را مذکور خود میکند؛ بلکه به ما در انتخاب متریال طراحی مناسب برای ویلاهای آن منطقه یاری می‌رساند. 

از بحث خانه‌های بومی مناطق که بگذریم، ویلاهایی که در نواحی شمالی ایران ساخته می‌شوند می‌بایست علاوه بر ظاهری زیبا و شیک، کاربردی بوده و با بافت اطراف آن همخوانی داشته باشد. چرا که این یکدستی و یکنواختی در طراحی، دوستدار طبیعت بوده و به حریم بومی این مناطق تجاوز نمی کند. به همین دلیل بهتر است که از متریال‌ها و رنگ هایی استفاده کنیم که نه تنها از از لحاظ ظاهری چشم نواز باشد بلکه نیازهای منطقه را نیز برآورده کند؛ همچنین به طبیعت آسیب نزند. با توجه به اینکه این منطقه، کوهستانی به حساب می‌آید باید از قواعد معماری کوهستانی توأمان با معماری بومی منطقه  استفاده کنیم.

طراحی ویلا در شمال

ویلا های روستایی مناطق گرم و خشک 

از جمله مناطقی که در آن ویلای روستایی ساخته می‌شود، مناطق گرم و خشک است. برخلاف تصور عموم، ساخت ویلاهای روستایی در این مناطق اگر به طور اصولی صورت گیرد به طبیعت خشک آن مناطق نیز زیبایی می‌بخشد. یکی از مشخصات مناطق گرم و خشک و کویری، ترکیبی از آسمان آبی و رنگ خاک می‌باشد؛ بنابراین بهتر است در طراحی ویلاهای روستای این مناطق از متریال‌هایی استفاده کنیم که با این ترکیب رنگ همخوانی داشته باشد و علاوه بر آن در برابر اقلیم این منطقه مقاوم باشد.

ساخت ویلا در نواحی گرم و خشک که از آب دور بوده و رطوبت آن پایین می‌باشد و درجه حرارت آن غالباً بالاتر از ۳۰ درجه بوده، از اصول خاص خود برخوردار است. عمده‌ترین فاکتوری که باید در ساخت یک ویلا در این مناطق در نظر گرفت، کاهش گرما در طول تابستان و فراهم کردن آسایش است. برای طراحی یک ویلا در مناطق گرم و خشک بهتر است نکات زیر را در نظر گرفت. 

جهت گیری شمالی جنوبی:

 جهت گیری یکی از اساسی ترین عناصر در زمان طراحی یک خانه در مناطق خشک و گرم می باشد. جهت گیری خانه باید به گونه‌ای باشد که  که در تابستان کمتر در معرض خورشید بوده و در زمستان گرمای مناسب را فراهم کند. برای مرتفع کردن این نیاز می‌بایست از دیوارهای بلند رو به شمال و جنوب استفاده کرده و از جهت گیری به سمت غرب خودداری کرد. 

استفاده از آجر در نما:

استفاده از آجرهای خشک شده در نمای خانه می‌تواند به عنوان یک راه حفظ از افزایش دما در داخل خانه در دوران تابستان و کاهش از دست دادن گرما در زمستان مفید باشد. زیرا آجرهای خشک شده، به عنوان یکی از ضعیف‌ترین رسانای گرما شناخته می‌شوند. این ویژگی از آجر باعث می‌شود که در نمای خارجی ویلاهای منطقه گرم و خشک مورد استفاده قرار گیرد و در تابستان، از ورود گرما به داخل منزل جلوگیری کند و در زمستان نیز از خروج گرما از منزل محافظت کند. به علاوه، استفاده از آجر در نما به آن شکوه و زیبایی مخصوصی می‌بخشد. این ایده به تاریخچه تمدن‌های قدیمی باز می‌گردد، که از آجر به عنوان یک ماده‌ی ساختمانی ارزشمند برای حفظ دما در خانه‌ها استفاده می‌کردند.

پنجره های کوچک: 

اگرچه تعبیه تهویه مناسب برای یک فضا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما این کار باید با توجه به اقلیم و آب و هوای منطقه انجام شود. در مناطق با اقلیم و آب و هوای خشک، بهتر است از پنجره‌های کوچک با تعداد کمتر استفاده کرد تا تبادل گرما و سرما به حداقل برسد.

دیوارهای ضخیم و بلند:

یکی از ویژگی‌های اساسی خانه‌های مناطق گرم و خشک، دیوارهای بلند و ضخیم هستند. استفاده از سیمان و بتن در طراحی خانه‌های منطقه گرم و خشک، همراه با مواد عایق درون آن، نه تنها به زیبایی ویلا افزوده می‌شود، بلکه آن را در مقابل دمای بالا و پایین مقاوم می‌کند. این استراتژی باعث می‌شود تا در تابستان خانه خنک باقی بماند و در زمستان از از دست دادن گرما به داخل محیط جلوگیری کند. یکی از نمونه‌های موفق از این استراتژی در طراحی معماری خانه‌ها، خانه‌های کاشان (خانه اخوان کاشان) می‌باشد.

طراحی ویلا نئوکلاسیک ایرانی در کاشان

سقف: 

سقف خانه در معرض تابش آفتاب و اشعه خورشید قرار دارد و به همین دلیل در تأثیر دمای محیط نقش مستقیمی ایفا می‌کند. بنابراین، در طراحی ویلاهای منطقه گرم و خشک، اهمیت زیادی به انتخاب مواد و ساختار سقف داده می‌شود.

در مناطق گرم و خشک، ساختار سقف می‌تواند به صورت دو لایه یا با استفاده از سقف‌های سفید طراحی شود، زیرا این اقدامات به منظور منعکس کردن گرما و کاهش جذب آن توسط ساختار سقف انجام می‌شوند. همچنین، ایجاد یک باغچه کوچک یا استخر می‌تواند نقش مهمی در طراحی ویلاهای منطقه گرم و خشک ایفا کند، به عنوان یک عنصر زیبایی و همچنین برای ایجاد تعادل دمایی در محیط. نمونه‌هایی از این نوع طراحی را می‌توان در خانه‌های مدیترانه‌ای در کشورهایی مانند یونان و فرانسه مشاهده کرد.

آب باران:

سقف‌های گنبدی می‌توانند به عنوان سازه‌های ذخیره‌کننده آب در خانه‌های مناطق گرم و خشک مطرح شوند. این ساختارها به دلیل قابلیت جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آب، نه تنها به کاهش دما در داخل منزل کمک می‌کنند بلکه منابع آبی برای فصل تابستان و زمان‌های خشک را نیز فراهم می‌سازند.

گیاهان و فضای سبز:

به جز آب، گیاهان نیز به عنوان یک عنصر خنک کننده در مناطق گرم و خشک عمل می‌کنند و بنابراین در طراحی خانه‌های منطقه گرم و خشک نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. گیاهان نه تنها به تصفیه هوا کمک می‌کنند؛ بلکه به افزایش رطوبت هوا نیز می‌انجامند. این اجزای حیاتی معمولاً در داخل و اطراف خانه، در نما، و تراس‌ها استفاده می‌شوند و سایه‌های طبیعی ایجاد می‌کنند که در تابستان اهمیت آن به وضوح مشهود است. از این رو، استفاده از گیاهان نه تنها به تعادل دمای محیط کمک می‌کند؛ بلکه با زیبایی و شکوه به ویلاها جلب توجه می‌کند. استفاده از گیاهان در طراحی ویلاهای روستایی مناطق گرم و خشک، هم از نظر ترکیب رنگ و هم از نظر اصول زیبایی شناختی در طراحی ویلاها نقش بسیار اساسی دارد.

رنگ:

در ویلاهای مناطق گرم و خشک، استفاده از دیوارهای رنگ سفید به عنوان نمای خارجی معمولاً مورد توجه قرار می‌گیرد. این دیوارها قابلیت منعکس کردن گرما را دارند و به دلیل تطابق خود با دمای محیط، در طراحی ویلاهای منطقه گرم و خشک به کار می‌روند. نمونه‌هایی از این نوع طراحی را می‌توان در خانه‌های مدیترانه‌ای مشاهده کرد.

عناصر ایجاد سایه:

هنگام طراحی ویلا های منطقه گرم و خشک در نظر گرفتن سایه بان و وسایلی چون Shade ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که کمک می‌کند که دیوارهای خارجی ساختمان کمتر در معرض خورشید قرار بگیرند. بر روی سقف می‌تواند آفتاب گیر استفاده کرده که نتیجه‌ی استفاده از این وسیله فراهم کردن دمای مناسب برای فضای داخلی ویلای منطقه گرم و خشک می‌باشد.

بالکن  و تراس: 

این فضاها در طراحی ویلا های مناطق گرم و خشک به تهویه‌ی هوا کمک کرده و همچنین دما را در بخش‌های داخلی آن در صورتی که فضاها به هم مرتبط باشند، کاهش می‌دهد. وقتی که این فضاها با گیاهان پوشیده شده باشند این خاصیت تقویت شده و به خنک شدن فضای داخلی کمک می‌کند. از این نوع خانه‌ها می‌توان به خانه‌های عربی که در مناطق گرم با درجه حرارت‌های بسیار بالا ساخته می‌شوند اشاره کرد. در این خانه‌ پاسیویی در مرکز ساخته شده و سایر فضاها حول این نقطه ساخته می شوند. فضاهایی مانند بالکن در ساختن ویلاهای روستایی علاوه بر کمک به تعادل دمای محیط ظاهری زیبا و شیک به این ویلاها می بخشند. 

 علاوه بر موارد ذکر شده  توجه به رنگ استفاده شده در نمای ساختمان‌های مناطق گرم و خشک و ویلاهای روستایی این منطقه بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در مناطقی چون یزد که از کاه گل در نمای خانه‌های آن استفاده می‌شود؛ می‌توان برای طراحی ویلای روستایی این منطقه، نمای آن را به شکلی پیاده سازی کرد که از لحاظ رنگ با بافت منطقه همخوانی داشته باشد. 

طراحی ویلای مناطق کوهستانی 

برای طراحی مناطق کوهستانی موارد زیر را باید در نظر گرفت:

 جهت یابی بنا:

همان گونه که در مورد ویلا های مناطق گرم و خشک صحبت کردیم؛ در طراحی ویلای مناطق کوهستانی نیز باید از لحاظ جهت گیری، اصول بخصوصی را رعایت کنیم. قرارگیری ساختمان ویلا باید به گونه‌ای باشد که پوشش گیاهی اطراف آن به هیچ عنوان آسیب ندیده و از بین نرود. بخش کوهستانی، محل ساخت ویلا باید تا جایی که می‌شود دست نخورده باقی بماند. وقتی که صحبت از جهت یابی ویلای کوهستانی به میان می آید، باید این جهت گیری به گونه‌ای باشد که ساختمان از آفتاب و نور خورشید بیشترین استفاده را ببرد. 

رنگ ها و متریال ها

متریال‌های استفاده شده در ساخت و طراحی خانه های کوهستانی عموماً چوب طبیعی به همراه آلومینیوم می باشد. ترکیب چوب و سنگ در طراحی نمای ویلای کوهستانی نه تنها با طبیعت اطراف همخوانی دارد، بلکه ظاهری شیک به ویلای روستای کوهستانی ما می بخشد. دلیل استفاده از سنگ در ویلای کوهستانی مقاومت آن در برابر سرما و همچنین عایق بودن آن در برابر دمای پایین و حفظ دمای متعادل فضای داخلی ویلا و خانه می باشد. سنگ های استفاده شده در ویلاهای کوهستانی غالباً رنگ‌های تیره دارند.

جمع بندی: 

 ما در این مقاله در رابطه با ویژگی های ویلاهای روستایی در مناطق غیر شهری بر حسب اقلیم صحبت کردیم و آن را به اقلیم پرباران مرطوب، گرم و خشک و کوهستانی تقسیم کردیم. نکته‌ی مورد توجه در طراحی ویلای روستایی مهمتر از همه خدشه وارد نکردن به بافت طبیعی روستایی می باشد. در ادامه همچنین به این موضوع که چگونه می توان یک ویلای شیک روستایی ساخت و در مورد متریال‌های مورد استفاده در این ویلاها پرداختیم. 

اسکلت سازه ویلاهایی که در مناطق مرطوب و پر باران ساخته می‌شوند، باید از متریال‌هایی باشند که در برابر رطوبت و پوسیدگی مقاومت داشته و همچنین ظاهری شیک و زیبا به ویلای روستایی ما ببخشد. برای این کار می‌بایست از متریال‌هایی چون چوب و سیمان استفاده کرد. ارتفاع دیوارها در ویلاهای مناطق مرطوب کوتاه و غالباً سقف آن شیروانی بوده چرا که باید تحمل وزن آب حاصل از بارندگی را داشته باشد. 

ویلاهای مناطق گرم و خشک غالبا دیوارهای بلند داشته و سقف آنها صاف می‌باشد. مواردی که باید در طراحی ویلای منطقه گرم و خشک رعایت کرد، جهت گیری ساختمان، پنجره‌های کوچک، استفاده از آجر در نما و استفاده از عایق مناسب در دیوارها جهت حفظ دما در زمستان‌ها و خنک نگه داشتن محیط در فصل گرما و تابستان می‌باشد. علاوه بر آن در نظر گرفتن فضایی برای قرار دادن گیاهان در داخل و خارج ویلای منطقه گرم و خشک و همچنین استفاده از رنگ‌های روشن در نمای آن نه تنها  به تهویه هوا و خنک شدن فضا کمک می‌کند، بلکه ظاهری زیبا و شیک به ویلا می بخشد.

ویلاهای مناطق کوهستانی می‌بایست شرایط ویژه داشته باشند. از شرایط ساخت ویلای کوهستانی می‌توان به حداقل بودن آسیب به پوشش گیاهی اطراف آنجا و همینطور استفاده از متریال‌هایی چون سنگ، چوب و سیمان به همراه متریال‌هایی چون آلومینیوم اشاره کرد. این متریال ها نه تنها به زیبایی ویلای ما می‌افزایند؛ بلکه از لحاظ تبادل دمایی حداقل تبادل دما را با محیط اطراف داشته و از هدر رفتن گرما جلوگیری می کند. در طراحی خانه های ویلایی کوهستانی این نکته باید در نظر گرفته شود که همیشه جهت گیری ساختمان باید به گونه ای باشد که در معرض تابش خورشید و نور آفتاب قرار گیرد. 

مطالب مرتبط: مصالح نوین ساختمان